Dermatolodzy zalecają filtry przeciwsłoneczne, które mają SPF 30 lub wyższy i są wodoodporne oraz posiadają szerokie spektrum ochrony przed UV. Polecają również unikanie słońca oraz noszenie odpowiedniej odzieży, nakrycia głowy i okularów przeciwsłonecznych. Jakie są najnowsze doniesienia na temat szkodliwości promieniowania?
dr Bartosz Pawlikowski o fotoprotekcji
dermatolog, lekarz medycyny estetycznej
Światło słoneczne obejmuje długości fal UVB i zakresy UVA (UVB, 290-320 nm; UVA2, 320-340 nm; i UVA1, 340-400 nm) oraz światło widzialne (VL: 400-700 nm). Szkodliwe działanie UVB zostały rozpoznane jako pierwsze (oparzenia słoneczne), filtry przeciwsłoneczne były opracowane głównie w celu zapobiegania przenikaniu promieniowania UVB do skóry.
Co oznacza SPF?
- SPF filtra przeciwsłonecznego, zdefiniowany jako „poziom ochrony przed oparzeniami słonecznymi” ocenia uszkodzenia skóry głównie przez UVB i, w mniejszym stopniu, przez UVA2, ale nie podaje informacji o zdolności ochronnej przeciwko innym długościom fal światła.
- Termin SPF (Sun Protection Factor) został przyjęty przez FDA w 1978 roku.
- Uszkodzenia strukturalne skóry spowodowane ekspozycją na promieniowanie UVA zostały po raz pierwszy opisane przez Kligmana w 1969 r., który stworzył termin „fotostarzenie”.
- W odpowiedzi na wyniki badań, w 2011 roku FDA zmieniła definicję „krem przeciwsłoneczny o szerokim spektrum działania”, który odtąd musi zawierać ochronę przed promieniowaniem UVA, ze względu na wzrost dowodów potwierdzających wpływ negatywnego działania promieni UVA i z powodu obaw o „potencjalnie niewystarczającej ochronie przed promieniowaniem UVA w sprzedawanych produktach ochrony przeciwsłonecznej”.
- Do tej pory termin nie uwzględnia składników o zdolnościach ochronnych przeciwko VL i nie ma międzynarodowego uzgodnionego systemu oceny poziomu ochrony dla UVA lub VL.
- Spośród szerokiej gamy filtrów UVB zatwierdzonych obecnie przez FDA, tylko 2 oferują ochronę przeciwko frakcji długich fal UVA: tlenek cynku i awobenzon.
- Istniejące wytyczne Amerykańskiej Akademii Dermatologii i FDA skupiają się przede wszystkim na zagrożeniach związanych z promieniowaniem UV, mimo, że pojawiają się dowody o ogromnym znaczeniu VL w procesach uszkodzenia skóry.
Które promieniowanie szkodzi skórze najbardziej?
- Około 50% światła słonecznego znajduje się w widmie widzialnym (długości fal 400-700 nm) i istnieje coraz więcej doniesień o wpływie dłuższych fal na skórę.
- Efekty działania VL obejmują ciemnienie barwnikowe (głównie typów skóry IV-VI wg Fitzpatrica FST) i rumień (FST I-III).
- Odnotowano znaczenie kliniczne VL w badaniach kobiet z ostudą stosujących filtry przeciwsłoneczne nie zabezpieczające przed VL.
- Ponadto badania z użyciem diody LED wykazały, że dolny zakres VL (światło niebieskofioletowe lub około 415 nm) był przede wszystkim odpowiedzialny za indukowanie produkcji barwnika w fototypach III-VI.
- Tak więc, podczas gdy wszystkie rodzaje skóry powinny być chronione przed promieniowaniem UV, VL jest problemem, szczególnie dla osób z ciemnymi typami skóry.
- Wydaje się również, że istnieje synergia między UV i VL, gdzie VL wydaje się nasilać skutki promieniowania UVA o dużej długości fali.
- Do tej pory fotoochrona przed VL opierała się głównie na unikaniu słońca oraz stosowaniu odzieży ochronnej, czapek i okularów.
- Filtry UV dopuszczone do stosowania w preparatach przeciwsłonecznych w Stanach Zjednoczonych nie chronią przed VL.
- Ponadto obserwuje się wzrost znaczenia obecności składników o charakterze przeciwutleniaczy i redukujących ilość wolnych rodników, które wzmacniają działanie filtrów.
Nowe perspektywy używania kremów przeciwsłonecznych
- Na podstawie wieloośrodkowych badań wykazano, iż sama ochrona przed promieniowaniem UVA/UVB jest niewystarczająca. Rozpowszechnianie się produktów chroniących przed słońcem świadczy o wzroście globalnej świadomości i zapotrzebowaniu na ochronę przeciwsłoneczną wśród pacjentów.
- UV i VL generują reaktywne formy tlenu i azotu, które mają wpływ na uszkodzenia skóry i zaburzenia pigmentacji (np. hiperpigmentacja, melasma, nierówny koloryt skóry, fotostarzenie i przebrwienia pozapalne).
- Środki ochrony przeciwsłonecznej powinny więc zawierać stabilne i fizjologicznie aktywne antyoksydanty.
- W 2015 r. Diffey i wsp. porównali ochronę przed promieniowaniem UV zapewnioną przez 4 kosmetyki przeciwsłoneczne w Stanach Zjednoczonych i 4 w Europie, każdy z SPF 50. Filtry przeciwsłoneczne w USA, zawierające ochronę przeciwko UVA, hamowały dostęp UV do skóry w 3-krotnie mniejszym stopniu niż te dostępne w Europie. To skłoniło FDA do zmiany standardów ochrony przed UVA i usunięcia najsłabszych produktów z rynku.
- Dodatkowo nowym obszarem rozwoju jest rozszerzenie składu preparatów o antyoksydanty i inne, zapewniające wzmocnienie ochrony przed UV i VL. Składniki te mają zdolność do neutralizacji wolnych rodników pośredniczących w oksydacyjnym uszkodzeniu skóry. Regulacje FDA klasyfikują filtry przeciwsłoneczne jako leki dostępne bez recepty.
- Komisja Europejska reguluje filtry przeciwsłoneczne jako kosmetyki. W porównaniu do 16 filtrów przeciwsłonecznych zatwierdzonych przez FDA, Komisja Europejska ma obecnie 27 zatwierdzonych filtrów. Tak więc konsumenci w Stanach Zjednoczonych mają mniejszy dostęp do preparatów przeciwsłonecznych z filtrami o szerokim spektrum działania w porównaniu z Europą.
Jak chronić przed słońcem skórę problematyczną?
W piśmiennictwie naukowym istnieją wytyczne do fotoprotekcji z uwzględnieniem nieprawidłowego stanu skóry. Oto substancje, które zapobiegną fotostarzeniu cery z problemami i jednocześnie nie zaostrzą jej zmian zapalnych…
Co roku na świecie wykonuje się ponad 700 tys. zabiegów chirurgicznej i niechirurgicznej rekonstrukcji owłosienia. W samej Europie liczba wykonywanych zabiegów przekracza 100 tys. Polscy specjaliści …
Doskonale pielęgnują skórę, pomagają ją odmłodzić i usunąć niedoskonałości. Są przy tym dużo tańsze, niż ekskluzywne produkty z drogerii. Dr n. med. Joanna Kuschill – …
