Jakie są działania niepożądane po zastosowaniu hialuronidazy?

Hialuronidaza, czyli enzym rozkładający kwas hialuronowy, jest stosowana w medycynie od ponad 60 lat. Posiada zastosowanie nie tylko w medycynie estetycznej, lecz także w innych gałęziach medycyny, takich jak ginekologia, ortopedia, onkologia czy okulistyka. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) zatwierdziła hialuronidazę do następujących wskazań: podskórny wlew płynów (hipodermokliza), jako środek wspomagający przyspieszający wchłanianie i dyspersję leków w tkance podskórnej lub w celu leczenia wynaczynienia krwi oraz jako środek wspomagający wchłanianie środka kontrastowego w angiografii dróg moczowych (urografii podskórnej). Ponadto enzym jest stosowany w Europie, by zwiększać wchłanianie krwiaków. Oprócz zatwierdzonych wskazań hialuronidaza ma wiele zastosowań. Jej obecne zastosowania poza wskazaniami obejmują rozpuszczanie wypełniaczy kwasu hialuronowego, leczenie ziarniniakowych reakcji na ciała obce i leczenie martwicy skóry związanej z zastrzykami wypełniaczy. Chociaż zastosowanie hialuronidazy w tych wskazaniach poza tymi rejestracyjnymi znacznie wzrosło, lekarze mają niewiele możliwości badania hialuronidazy. 

Może ona służyć jako odpowiedni lek w różnych sytuacjach, jeśli jest stosowana z dokładnym zrozumieniem mechanizmu działania, metabolizmu i skutków ubocznych. 

Jakie są najczęstsze działania niepożądane po podaniu hialuronidazy?

Działania niepożądane

– Miejscowe zastrzyki hialuronidazy mogą powodować działania niepożądane, takie jak miejscowy świąd i reakcje alergiczne.

– Częstość występowania reakcji alergicznych ocenia się na 0,05–0,69 proc., a pokrzywkę i obrzęk naczynioruchowy zgłaszano również z małą częstotliwością (poniżej 0,1 proc.).

– Prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji alergicznych jest większe, gdy dawka hialuronidazy we wstrzyknięciu dożylnym przekracza 100 tys. IU, a ryzyko powikłań alergicznych wzrasta do 31,3 proc. w przypadku zwiększenia dawki do 200 tys. IU.

– Większość reakcji alergicznych na hialuronidazę to reakcje nadwrażliwości natychmiastowej (typ I, za pośrednictwem immunoglobulin E), ale mogą również wystąpić reakcje nadwrażliwości opóźnionej (typ IV, za pośrednictwem limfocytów T).

– Natychmiastowe reakcje nadwrażliwości na hialuronidazę objawiają się rumieniowym obrzękiem po 1–2 godzinach i brakiem odpowiedzi na leczenie antybiotykami. W takich przypadkach pomocne są steroidy ogólnoustrojowe, leki przeciwhistaminowe i miejscowe kortykosteroidy.

Opóźnione reakcje na hialuronidazę

– Opóźnione reakcje nadwrażliwości na hialuronidazę mogą wystąpić nawet po 24 godzinach i w takim przypadku test skórny nie da pozytywnej reakcji w ciągu 20 minut.

– Test skórny wykonuje się z 3 j.m. hialuronidazy. Chociaż zaleca się wykonanie testu skórnego przed zastosowaniem enzymu, może to być często trudne.

– Zwykle nie ma związku między historią alergii u pacjenta a reakcją na hialuronidazę. Jednakże w zależności od pochodzenia hialuronidazy należy unikać wstrzykiwania enzymu, ponieważ u pacjentów uczulonych na kolagen bydlęcy i użądlenia pszczół może wystąpić reakcja krzyżowa.