Powszechne dążenie do tego, by mieć idealnie gładką skórę na twarzy, sprawia, że nawet niegroźne i drobne niedoskonałości, takie jak prosaki, są przez pacjentów traktowane jako poważny defekt estetyczny – zwłaszcza jeśli tych zmian jest na skórze dużo. U kogo pojawiają się prosaki wysiewowe? Co sprzyja ich powstawaniu? Tłumaczy Louise Walsh, ekspertka „Aesthetics Journal”.
Co to są prosaki i jak powstają?
Prosaki to łagodne, wypełnione keratyną torbiele powstające z mieszka włosowo-łojowego, widoczne tuż pod powierzchnią skóry jako perłowe kuleczki w rozmiarze 1-3 milimetrów, nie bolą ani nie swędzą. Gdy powstają samoistnie, nazywane są prosakami pierwotnymi. Podobny wygląd mają prosaki wtórne, które zwykle są wynikiem urazów (np. oparzenia, również słonecznego) lub stanu zapalnego skóry. Ich nasilenie zostało zaobserwowane również po intensywnym miejscowym stosowaniu kortykosteroidów.
- Te zmiany skórne pojawiają się i u dzieci, i dorosłych obu płci.
- Są umiejscowione zwykle wokół oka i na policzkach. Nie wiadomo do końca, dlaczego akurat w tych obszarach. Jedną z hipotez jest to, że skóra w tych miejscach jest cieńsza.
- Prosaki pierwotne u niemowląt często ustępują samoistnie.
- Zmiany obserwowane u dorosłych mają zwykle charakter przewlekły i dla wielu osób są wizualnie nie do zaakceptowania.
- Ich powstawanie może potęgować używanie kosmetyków zawierających oleje mineralne i lanolinę.
Prosaki wysiewowe – jak je rozpoznać?
„Prosaki wysiewowe, choć występują rzadko, mogą stanowić poważny problem estetyczny. Charakteryzują się intensywnym rozwojem wielu zmian skórnych skupionych w jednej okolicy, pojawiających się w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Jeśli pacjent ma dużą skłonność do powstawania prosaków, ryzyko wystąpienia u niego prosaków wysiewowych jest znacznie większe” – tłumaczy Louise Walsh, ekspertka „Aesthetics Journal”.
U kogo mogą się pojawić prosaki wysiewowe?
Prosaki tego typu mogą pojawić się na głowie, szyi i górnej części ciała. Ich występowanie dzieli się na trzy kategorie:
- idiopatyczne, o nieznanym podłożu,
- pojawiające się w wyniku dziedziczenia autosomalnego dominującego (zarówno prosaki pierwotne, jak i prosaki wysiewowe zostały uznane za zaburzenia związane z dziedziczeniem autosomalnym dominującym),
- jako element genodermatozy.
Usuwanie prosaków pierwotnych, wtórnych i wysiewowych
Chociaż prosaki są nieszkodliwe i ich usuwanie nie jest konieczne, kiedy nie ustępują samoistnie, istnieje kilka opcji zabiegowych, dostępnych w gabinetach lekarzy medycyny estetycznej i kosmetologów. „Żadne miejscowe ani ogólnoustrojowe leki nie są skuteczne w leczeniu pierwotnych i wtórnych prosaków, jednak doniesienia o pojedynczych przypadkach wykazały sukces miejscowo stosowanego kwasu retinowego” – twierdzi Louise Walsh w artykule dla „Aesthetics Journal”. Jakie metody usuwania prosaków są najskuteczniejsze?
Popularne techniki usuwania prosaków pierwotnych, wtórnych i wysiewowych
- Nakłuwanie igłą – najczęściej stosowana technika usuwania prosaków. Specjalista sterylną igłą przebija skórę, a następnie jej końcówką usuwa prosaka. Zabieg jest szybki i jeśli został wykonany w sterylnych warunkach, nie wywołuje skutków ubocznych. Zwykle na skórze pacjenta pozostają niewielkie ranki, które powinny szybko się zagoić.
- Elelektrokoagulacja – czyli technika wykorzystująca energię elektryczną pod wysokim napięciem, która niszczy zmianę skórną.
- Wymrażanie – ta metoda również bywa czasami używana do usunięcia prosaków. Po wymrożeniu zmiany może pozostać mały pęcherz, który powinien zniknąć w ciągu tygodnia.
- Laser frakcyjny CO2 – wiązka światła pochodząca z lasera wypala prosaka. Po zabiegu nie jest konieczna rekonwalescencja.
Możliwe powikłania
Prosaki często znajdują się w pobliżu oczu, co sprawia, że jest to obszar podwyższonego ryzyka. Gdy są umiejscowione na powiekach lub w ich bezpośrednim sąsiedztwie, zabieg ich usuwania powinien przeprowadzić okulista. Podobnie jak w przypadku większości zabiegów, które naruszają ciągłość skóry, po usuwaniu prosaków może pojawić się stan zapalny, drobne krwawienie i obrzęk. Żadna z procedur nie gwarantuje całkowitego usunięcia prosaków na zawsze, ponieważ mają one tendencję do nawracania.
Pielęgnacja, która zmniejsza ryzyko wystąpienia prosaków pierwotnych i wysiewowych
„Zaleca się stosowanie kosmetyków z retinolem (pod nadzorem kosmetologa) i delikatnych peelingów, które poprawiają kondycję skóry. Warto również uczulić pacjentów, by unikali produktów do pielęgnacji, które zawierają oleje mineralne i lanolinę” – radzi Louise Walsh.
O szyję należy dbać podobnie jak o twarz, a nawet bardziej, ponieważ starzeje się szybciej. Jest to spowodowane małą ilością gruczołów łojowych, co prowadzi do …
Liczba osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry w wieku dorosłym rośnie lawinowo. Obecnie może to być aż jedna na pięć. Coraz więcej jest też pacjentów, …
