Menopauza i jej szeroko rozumiane skutki czekają każdą kobietę. Dobra wiadomość jest taka, że specjaliści wiedzą, jak zminimalizować lub spowolnić wpływ tego nieodwracalnego procesu na skórę.
Menopauza a skóra
Starzenie się jest nieuniknionym procesem i dotyka każdego z nas. Niezaprzeczalnym faktem jest również to, że u kobiet w okresie okołomenopauzalnym ten proces bardzo przyspiesza, co wiąże się bezpośrednio ze spadkiem poziomu estrogenów. Hormony te oddziałują na organizm wielotorowo, również na skórę. Gdy następuje ich niedobór, skóra staje się bardziej sucha, cienka i podatna na powstawanie zmarszczek. Ekspertka magazynu „Aesthetics Journal” dr Hannah Davies, lekarz medycyny estetycznej, przeanalizowała zmiany, które zachodzą w skórze kobiet w związku z menopauzą i w jaki sposób można im przeciwdziałać.
Dlaczego skóra w czasie menopauzy staje się taka sucha?
Gdy kobiety wchodzą w okres okołomenopauzalny, jedną z pierwszych zmian, jaką zauważają, jest pojawienie się suchej i swędzącej skóry. Dlaczego niedobór estrogenu się do tego przyczynia?
- Estrogen wspomaga nawilżenie skóry, bo podnosi poziom mukopolisacharydów.
- Hormon ten wspomaga również produkcję kwasu hialuronowego w skórze właściwej, który sprawia, że skóra jest napięta i gładka.
- Dodatkowo estrogen pobudza również produkcję ceramidów, które pomagają zatrzymać wilgoć w skórze i utrzymać we właściwym stanie ochronną barierę naskórkową.
- Kobiety w okresie menopauzy doświadczają również znacznego spadku poziomu testosteronu, który zwykle sprzyja wytwarzaniu sebum w gruczołach łojowych. Efekt końcowy łatwo przewidzieć – pozbawiona naturalnych substancji nawilżających i natłuszczających skóra staje się bardzo sucha i zaczyna swędzieć.
Menopauza a ścieńczenie skóry
Inną konsekwencją spadku poziomu estrogenów w organizmie jest stopniowe ścieńczenie naskórka. Zdaniem specjalistki „Aesthetics Journal” można to w dużej mierze przypisać zmniejszonej syntezie kolagenu i jego zwiększonej degradacji. Nie bez znaczenia jest także spowolnienie procesu mitozy, co również prowadzi do postępującego ścieńczenia skóry. Dr Hannah Davies powołuje się też na badania, które dowodzą, że w ciągu pierwszych pięciu lat po menopauzie wymiana włókien kolagenowych może spaść nawet o 30%, przy czym zawartość kolagenu w skórze dalej spada o około 1-2% w każdym kolejnym roku. Dlatego skóra staje się cienka i zwiotczała w porównaniu z tą, którą kobieta miała przed menopauzą.
Drobne linie i zmarszczki
Czynniki hormonalne mają duży wpływ na pojawianie się drobnych linii i zmarszczek, a menopauza wiąże się również z pojawieniem się zmarszczek głębokich. Ekspertka „Aesthetics Journal” podaje następujące dane:
- W dużym badaniu kohortowym przeprowadzonym w Ameryce, obejmującym prawie 4000 kobiet po menopauzie, stwierdzono, że stosowanie estrogenowej terapii zastępczej wyhamowuje ten proces, a dodatkowo zapobiega pojawieniu się rumienia na skórze. Można to wytłumaczyć wzrostem zawartości kolagenu w skórze i glikozaminoglikanów, których ilość jest uzależniona od poziomu estrogenu.
- U kobiet po menopauzie elastyczność skóry zmniejsza się o około 1,5% rocznie, co nie występuje w takim nasileniu u kobiet stosujących hormonalną terapię zastępczą (HTZ).
Skóra w czasie menopauzy jest podatna na fotouszkodzenia
Estrogen ma właściwości przeciwutleniające, pełni więc funkcję ochronną i hamuje starzenie się skóry wywołane przez fotouszkodzenia. Niestety skóra w trakcie menopauzy i po niej jest znacznie bardziej podatna na wszelkie uszkodzenia wywołane przez promienie UV:
- szybciej pojawiają się zmarszczki głębokie,
- następuje znaczne zwiotczenie skóry,
- zmniejsza się jej elastyczność,
- pojawiają się trudne od usunięcia przebarwienia.
Dr Hannah Davies tłumaczy, że niedobór estrogenów przyczynia się do wzrostu degradacji włókien elastynowych znajdujących się w skórze właściwej, co jest wywoływane przez enzym elastazę. Ponadto estrogen ma również zdolność wyłączania enzymów znanych jako metaloproteinazy macierzy (MMP), które przyspieszają uszkadzanie komórek skóry (na przykład pod wpływem promieniowania UV).
Hormonalna terapia zastępcza
Zdaniem ekspertki „Aesthetics Journal” najważniejszym działaniem profilaktycznym w przypadku starzejącej się skóry jest uzupełnienie niedoboru estrogenu za pomocą hormonalnej terapii zastępczej (HTZ). Dzięki niej zwiększy się ilość kolagenu, a skóra w znacznym stopniu odzyska wcześniejszą grubość i elastyczność. Zmniejszy się też dynamika powstawania zmarszczek i skłonność do suchości skóry. Dr Davies powołuje się przy tym na badania, które jednoznacznie wykazały, że kobiety, które stosowały HTZ w ciągu roku od ostatniej miesiączki, miały znacznie mniej zmarszczek i skórę w lepszej kondycji.
Ochrona skóry w czasie menopauzy
Istnieje niepodważalny związek między utratą kolagenu w skórze a niedoborem estrogenów. Cytowana przez „Aesthetics Journal” dr Davies podkreśla, że ważne jest, aby włączyć do pielęgnacji skóry kluczowe składniki wspierające produkcję kolagenu. Specjalistka w pierwszej kolejności wymienia produkty zawierające pochodne witaminy A, czyli retinol i retinoidy, które stymulują produkcję kolagenu i zapobiegają jego degradacji, a to bezpośrednio pomaga zminimalizować pojawianie się zmarszczek oraz utratę jędrności i elastyczności skóry. Pochodne witaminy A poprawiają też grubość naskórka, zapewniają ochronę antyoksydacyjną i regulują produkcję sebum. Innym ważnym składnikiem pobudzającym produkcję kolagenu jest witamina C. Zaznacza jednak, by pamiętać, że penetracja witaminy C w produktach do pielęgnacji skóry do stosowania miejscowego jest zmienna. Dopiero gdy ta witamina występuje w postaci kwasu askorbinowego, a poziom pH wynosi poniżej czterech, następuje jej odpowiednie oddziaływanie na skórę.
Menopauza a ciąża – przypadki pacjentek lek. Katarzyny Pietuch
Każda kobieta w dniu narodzin ma w jajnikach określoną liczbą komórek pierwotnych, jest ich od 1 do 2 milionów. Od tego czasu zaczyna się je tracić. W okresie dojrzewania ma ich już tylko ok. 400 000. Pozbywa się ich z każdym cyklem, a kiedy ich liczba wynosi ok. 1000 – występuje menopauza.
