Towarzyszą nam od początków ludzkości. Najczęściej nie są widoczne na pierwszy rzut oka. Potrafią się rozwijać bezobjawowo przez wiele lat. Niektóre manifestują swoją obecność na skórze twarzy i ciała.
Lek. med. Anna Grodecka o chorobach wenerycznych
Specjalista dermatolog – wenerolog z Kliniki Medestetis
Objawy chorób wenerycznych na skórze
Objaw 1: wysypka na twarzy, kończynach górnych i tułowiu.
Objaw 2: nadżerki w jamie ustnej.
Objaw 3: nos zapadnięty najczęściej w środkowej części, tzw. nos siodełkowaty. W jego zarysie widać wyraźne wgłębienie. Jest ono spowodowane ubytkiem kości nosowej. To częściej objaw kiły wrodzonej, na szczęście ta występuje już bardzo rzadko.
Objaw 4: łysienie – w formie przerzedzenia i ścieńczenia włosów na szczycie głowy. Włosy wyglądają jak “wygryzione przez myszy”. Czasem dochodzi do wypadania rzęs oraz brwi. Ujawnia się w ciągu pierwszych dwóch lat od zakażenia.
Objaw 5: Bielactwo – drobne, odbarwione plamki na karku, szyi, twarzy. Zmiany pojawiają się do dwóch lat od zakażenia.
Objaw 6: niebolesne owrzodzenie, które budzi niepokój, ale znika samoistnie do trzech tygodni. Może pojawić się nie tylko na genitaliach, ale i na błonach śluzowych jamy ustnej i na skórze.
To mogą być objawy kiły
Wysypka pojawia się po kilku miesiącach od zarażenia kiłą. Może być zwiewna i widoczna jedynie przez kilka lub kilkanaście dni co kilka tygodni. Jest często bagatelizowana, mylona z innymi dolegliwościami lub nie pojawia się wcale. Najczęściej ujawnia się tylko w pierwszym roku trwania schorzenia. To tzw. osutka kiłowa. Zmiany znajdują się na skórze (exanthema) lub/i na błonach śluzowych ( enanthema). Osutka kiłowa może mieć charakter plamisty, grudkowy, grudkowo-łuskowy lub krostkowy. Najczęściej nie swędzi i nie boli.
Jeśli wygląda jak różowe lub bladoczerwone plamki i jest zlokalizowana na tułowiu oraz na kończynach górnych – to osutka plamista.
Z czasem, na całym ciele, mogą wystąpić zmiany grudkowe (osutka grudkowa). Pojawia się głównie na dłoniach i stopach oraz na twarzy oraz na owłosionej skórze głowy.
Krostki (osutka krostkowa) to efekt martwicy, której ulegają grudki.
Objawom kiły towarzyszą bardziej ogólne objawy. Te najczęstsze to:
- bezbolesne powiększenie węzłów chłonnych,
- bóle gardła,
- podwyższona temperatura ciała,
- spadek masy cała,
- zmęczenie,
- bóle głowy,
- plamy i grudki na narządach płciowych.
Objaw 7: guzkowe zmiany martwicze powodujące rozpad tkanki
Powstają po upływie dwóch lat od zarażenia kiłą. Kilaki, czyli guzkowate zmiany martwicze mogą występować w każdym miejscu organizmu i dotyczyć wielu narządów. Występują na skórze, genitaliach, w jamie ustnej, w wątrobie, śluzówkach. Trzeci okres syfilisu rozpoczyna się po pięciu latach od zakażenia.
Kiła – skąd się wzięła ta choroba?
Wywołuje ją bakteria spiralna o nazwie krętek blady, podgatunek Treponema pallidum ssp. pallidum.
Jedna z teorii zakłada, że choroba dotarła do Barcelony po drugiej wyprawie Kolumba ( w latach 1493-1494). Prawdopodobnie na łagodną odmianę kiły chorowały indiańskie kobiety, które wtedy gwałcono. Tę hipotezę może podważać analiza rzeźb widniejących na ołtarzu Wita Stwosza w kościele Mariackim. Polski wenerolog, profesor Franciszek Walter, wskazał szczegóły w wyglądzie ludzi, którzy tana nim widnieją. Niektóre mogą odzwierciedlać symptomy późnej kiły wrodzonej. Takim jest na przykład nos siodełkowaty. Ołtarz Wita Stwosza został ukończony przed powrotem pierwszej wyprawy Kolumba. Wskazuje to na fakt, że choroba istniała w Europie przed jego wyprawami. W Polsce zawitała oficjalnie w 1495 roku – tak mówią zapiski kronikarza, Marcina Bielskiego. W tym czasie pewna kobieta – Wojciechowa – żona Wojciecha Białego udała się do Rzymu na modlitwę i odpust. Trudno stwierdzić czy grzechy zostały jej odpuszczone, wiadomo jednak, że wróciła stamtąd z niechcianą pamiątką – kiłą. Ponieważ nie istniały antybiotyki, choroba zaczęła się szybko szerzyć. Doprowadzała do poważnych problemów ze zdrowiem i do śmierci.
Ciekawostka:
Na kiłę chorowało wielu artystów, m.in.: Stanisław Wyspiański, Vincent van Gogh i Ludwig van Beethoven. Mimo tego, że kiła czyni wielkie szkody w organizmie, niektórzy zarażali się nią świadomie. Wywołane przez nią zaburzenia psychiczne “ułatwiały” artystom twórczą pracę.
Kiła w Polsce
W roku 1919 przeprowadzono pierwszy powszechny spis chorych wenerycznie. Wykryto ponad milion zarażonych, a były to tylko dane oficjalne. Dostęp do lekarzy był ograniczony. Przed szukaniem pomocy Polaków powstrzymywały też wstyd i przekonanie, że choroba jest nieuleczalna. Sytuacja pogorszyła się w roku 1920, gdy wybuchła wojna polsko – bolszewicka. Masa gwałtów dokonanych na polskich kobietach skutkowała znacznym wzrostem zachorowań. Doktor Leon Wernic w raporcie przygotowanym dla Ministerstwa Zdrowia Publicznego pisał: „Najazd bolszewicki (…) wpłynął na zwiększenie się zarazy wenerycznej, skutkiem szerzenia się syfilisu wśród Rosjan (…) oraz skutkiem niesłychanych gwałtów, jakich dopuszczali się [oni] na kobietach polskich”.
Przez całe lata dwudzieste i trzydzieste rosła liczba chorych. W 1933 w Warszawie liczba zarażonych skoczyła o 75%, a w województwie krakowskim – o 90%. Główne ognisko syfilis stanowiła Łódź. W tym mieście udzielano rocznie nawet 200 tysięcy porad „w chorobach wenerycznych i skórnych”.
Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że co roku kiłą zaraża się około 12 milionów osób na całym świecie.
Objawy chorób wenerycznych – kłykciny i dolegliwości bólowe gardła
To mogą być kłykciny kończyste (HPV)
Wywołuje je wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Objawem są najczęściej grudki i brodawki w okolicach odbytu i narządów płciowych. Mogą również występować w jamie ustnej – na języku, na błonie śluzowej gardła i krtani. Leczy się je za pomocą maści, kremów i krioterapii. W przypadku dużych zmian wycina się je laserowo lub chirurgicznie.
Objaw 9: kłopoty z przełykaniem i ból gardła
Możliwe: rzeżączkowe zapalenie gardła
Bakterie w gardle mogą pojawiać się jako następstwo oralnych kontaktów seksualnych. Objawy wyglądają dokładnie tak samo jak typowe zapalenie gardła. Dlatego ważne, aby osoby aktywne seksualnie regularnie się badały na obecność bakterii przenoszonych drogą płciową. Rzeżączkowe zapalenie gardła powoduje też występowanie ropnej wydzieliny, niewielkie podwyższenie temperatury ciała, zaczerwienienie gardła.
Możliwe: zapalenia gardła spowodowane Chlamydią
Do zakażenia dochodzi zwykle w czasie stosunku oralnego. Objawy są podobne do zwykłego zapalenia gardła. Leczone jest przy pomocy tetracyliny, albo jej pochodnych przez 7 dni. Inną metodą jest podanie jednorazowej, dużej dawki azytromycyny.
Choroby weneryczne – profilaktyka
Zarazić się można podczas każdego rodzaju stosunku seksualnego. Największe ryzyko jest przy stosunkach analnych. Przed chorobami wenerycznymi nie chronią tabletki antykoncepcyjne, czy zabieg wazektomii. Tylko prezerwatywa obniża ryzyko zarażenia się chorobą weneryczną. .
Trądzik dorosłych – dlaczego jest trudniejszy do wyleczenia niż młodzieńczy?
Jak wynika z aktualnych badań, tzw. trądzik późny jest związany z płcią. Według danych dotyka 54% kobiet i 40% mężczyzn po 25. roku życia oraz 5% kobiet i 1% mężczyzn po 40. roku życia.
