Problem pomarańczowej skórki dotyczy kobiet w każdym wieku. Niektóre zabiegi zmniejszają jej widoczność po pierwszej sesji, inne warto ze sobą łączyć, aby dały jak najlepsze rezultaty.
Cellulit, czyli lipodystrofia (GLD – ganoid lipodystrophy)
Bardzo rzadko uważa się cellulit za stan patologiczny, ponieważ nie odnotowano przypadku śmiertelności, którego byłby przyczyną. Po raz pierwszy został opisany przez Alquina i Pavota w 1920 roku jako „obrzęk związany ze wzrostem zawartości tłuszczu”. Cellulit to stan tkanki tłuszczowej, która polega na zmianach obrzękowo-włóknisto-
Przyczyny powstawania pomarańczowej skórki
Etiologia lipodystrofii jest wieloczynnikowa. Główne hipotezy, które mają na celu wyjaśnienie patofizjologii cellulitu wskazują na:
– nadmierne nagromadzenie wody w macierzy międzykomórkowej,
– niekorzystne zmiany w mikrokrążeniu tkankowym oraz różną strukturę anatomiczną tkanek w zależności od płci.
Predyspozycje są uwarunkowane genetycznie, jednak duże znaczenie mają także czynniki środowiskowe.
Główne czynniki genetyczne powstawania cellulitu to:
• płeć – w klasycznej formie występuje głównie u kobiet,
• rasa – cellulit występuje najczęściej u kobiet rasy białej,
• typ biologiczny – u kobiet w Ameryce Łacińskiej zmiany dotyczą przede wszystkim kobiecych bioder, a u kobiet typu skandynawskiego czy anglosaskiego zlokalizowane są na brzuchu.
• rozkład tkanki tłuszczowej,
• liczba i stan gotowości oraz czułość receptorów hormonalnych na afektywnych komórkach – predyspozycje do rozwoju angiopatii obwodowej.
Powstawanie cellulitu, a hormony
Powstawanie cellulitu jest spowodowane również zaburzeniami hormonalnymi, chodzi o nadmiar estrogenów przy równoczesnym niedoborze progesteronu. To skutkuje zatrzymaniem wody w organizmie. Zaburzenia hormonalne powodują częstsze występowanie cellulitu u kobiet, które są już po okresie dojrzewania, u pań stosujących doustną antykoncepcję oraz przyjmujących hormonalną terapię zastępczą.
Duże znaczenie w profilaktyce ma styl życia. Predyspozycje do powstawania lipodystrofii są związane z brakiem aktywności fizycznej i złą dietą (nadmierne spożycie tłuszczów i węglowodanów, zbyt duża ilość soli, za mało błonnika), paleniem tytoniu i nadużywaniem alkoholu. Niekorzystnie działa również długotrwały stres.
Teorie powstawania cellulitu
Teoria hormonalna
Przyczyną cellulitu według tej teorii są estrogeny, które działają na naczynia krwionośne poszerzając je, przez co wzrasta przepuszczalność ich ścianek. Płyn wydostający się z naczyń zbiera się w przestrzeniach międzykomórkowych, to skutkuje obrzękiem i uciskiem na adipocyty. Taki stan zaburza ich metabolizm i powoduje proliferację komórek tłuszczowych. Estrogeny sprzyjają również lipogenezie oraz magazynowaniu tłuszczu w adipocytach. Komórki tłuszczowe powiększają się, pogarszając tym samym mikrocyrkulację krwi i powodując powstanie cellulitu.
Teoria krążeniowa
Według niej przyczyną cellulitu są zaburzenia mikrokrążenia. Niedostateczne odżywienie komórek tłuszczowych powoduje zmiany ich metabolizmu. Zaczynają one powiększać swoją objętość i uciskać na pobliskie naczynia krwionośne. Utrudniony zostaje przepływ krwi i limfy, tworzy się zastój, który prowadzi do wysięku. Następnie tworzy się stan zapalny i stwardnienia w formie guzków cellulitowych.
Teoria receptorów adipocytarnych
W komórkach tłuszczowych zachodzą ważne reakcje metaboliczne – lipoliza i lipogeneza. Są one regulowane przez adrenalinę i noradrenalinę, katecholaminy wydzielane w rdzeniu nadnerczy. Intensywność tych reakcji zależna jest od ilości i rozmieszczenia receptorów oraz neuropeptydu Y (NPY) na komórkach tłuszczowych. Adrenalina oddziałuje na adipocyty poprzez receptory, których aktywacja sprzyja lipogenezie, z kolei aktywacja receptorów beta ułatwia lipolizę. W okolicy ud, bioder i pośladków znajduje się większa liczba receptorów oraz NPY, co sprzyja łatwiejszemu odkładaniu się tkanki tłuszczowej w tych obszarach. Estrogeny działają na aktywność receptorów, to sprzyja odkładaniu się tkanki tłuszczowej na udach, biodrach i pośladkach.
Teoria tzw. jednostek operacyjnych
Zgodnie z nią wyróżnia się cztery jednostki morfologiczno-funkcjonalne, a zaburzenia występujące w jednostkach etapowo prowadzą do pojawienia się zmian charakterystycznych dla cellulitu. Pierwszą jednostką są zaburzenia podziału fibroblastów i nieprawidłowa budowa produktów syntezy fibroblastów wchodzących m.in. w skład ścian naczyń krwionośnych. Druga jest związana z zaburzeniami mikrokrążenia, wzrostem ciśnienia w naczyniach włosowatych, obniżeniem ciśnienia onkotycznego osocza, wzrostem ciśnienia płynu tkankowego, obniżeniem przepływu limfatycznego. Trzecia jednostka, neurowegetatywna, związana jest z pobudzeniem układu współczulnego poprzez receptory alfa adrenergiczne i beta-adrenergiczne. Wpływa na regulację aktywności fibroblastów, funkcjonowanie mikrokrążenia i metabolizm tłuszczu w komórkach tłuszczowych . Czwarta jednostka, energiczno-tłuszczowa, związana jest z budową tkanki tłuszczowej u kobiet oraz z wpływem hormonów na regulację procesów lipolizy i lipogenezy.
Postacie cellulitu w zależności od budowy ciała
1. Postać twarda czyli cellulit wodny. Występuje
przeważnie u młodych, szczupłych, aktywnych fizycznie kobiet. Objaw występuje przy uchwyceniu skóry w fałd.
2. Postać wiotka, inaczej cellulit tłuszczowy. Cierpią na niego głównie kobiety nieaktywne fizycznie oraz te, które dość szybko schudły. Postać wiotka może być konsekwencją niewłaściwie leczonej postaci twardej.
3. Postać obrzękowa. Najcięższa postać lipodystrofii, dotyczy najczęściej kobiet z zaburzeniami krążenia obwodowego, ze skłonnością do obrzęków. Po uciśnięciu skóry palcem zostaje przez jakiś czas zagłębienie (dodatni test Godeta).
4. Postać mieszana. Łączy cechy powyższych postaci.
Profilaktyczna dieta
Bardzo ważna jest eliminacja produktów wysokoprzetworzonych, potraw wysokotłuszczowych, smażonych. Dodatkowo warto unikać cukru i słodyczy, jak również napojów zawierających kofeinę np. napojów energetycznych i kawy. Zaleca się ograniczenie stosowania soli kuchennej i zastąpienie jej świeżymi ziołami. Trzeba zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, min. 1,5-2 litrów płynów, najlepiej wody mineralnej, co usprawnia krążenie i eliminację toksycznych produktów przemiany materii. Oprócz diety bardzo istotne jest uprawianie systematycznej aktywności fizycznej, która pobudza pompę mięśniową w kończynach dolnych, przyczyniając się do polepszenia krążenia krwi i limfy, jak również zapobiega nadmiernemu odkładaniu się tkanki tłuszczowej.
