Do mojego gabinetu, późnym wieczorem, po godzinie 22, trafiła młoda, dwudziestoparoletnia kobieta. To osoba medialna, pracuje jako modelka, więc wygląd zewnętrzny jest również dla niej jednym z kluczowych czynników decydujących o dochodach.  Tego samego dnia rano poddała się zabiegowi powiększania ust. Przyjechała w towarzystwie osoby, która wykonywała procedurę. Podczas wywiadu kobieta przyznała, że to nie był jej pierwszy zabieg modelowania ust. Wcześniej poddawała się mu kilkukrotnie u tej samej osoby. Jednak efekt nie utrzymywał się zadowalająco długo, ponieważ jej organizm bardzo szybko wchłaniał kwas hialuronowy. Zaproponowano jej więc zmianę preparatu, by ten pozostał w tkankach dłużej. Kwas podany w usta był  bardzo gęsty w przeciwieństwie do większości plastycznych preparatów przeznaczonych do ich powiększania. Ta gęstość jest zazwyczaj wykorzystywana do wykonywania zabiegów wolumetrycznych, które dodają tkankom objętości. Mogła ona również być przyczyną powstania powikłania. 

Co wydarzyło się w trakcie zabiegu?

Procedurę przeprowadzała kosmetolożka, co w decydujący sposób wpłynęło na postępowanie pozabiegowe, gdy pojawiło się powikłanie. Po podaniu kwasu hialuronowego martwica zaczęła się w obszarze zaopatrywanym przez wargę górną i kierowała się w kierunku nosa.

Pierwszym objawem wcale nie był ból, to mit, że martwica zawsze boli. Z moich obserwacji w leczeniu powikłań wynika, że ból występuje wręcz rzadko. Pacjentka nie zorientowała się więc, że coś jest nie tak. Preparat wykorzystywany do zabiegu nie zawierał lidokainy, kobieta określiła stopień bolesności zabiegu tak jak poprzednich procedur. Z kolei osoba podająca kwas hialuronowy zauważyła powikłanie od razu, ponieważ zamknięcie światła tętnicy było widoczne niemal natychmiast. Skóra zmieniła kolor, stała się marmurkowa, co widać na zdjęciach. W tej sytuacji kosmetolożka przeszła do prawidłowej procedury postępowania: rozpoczęła 

natychmiast rozpuszczanie kwasu hialuronowego za pomocą hialuronidazy i zaczęła masować usta. 

Zastosowanie hialuronidazy i wykonanie masażu a martwica ust

Martwica wynika z dwóch powodów. Podany kwas hialuronowy może trafić do światła naczynia i wówczas je zatyka częściowo lub całkowicie. Kwas może również naciskać na naczynie i powodować tzw. martwicę z ucisku – w tym przypadku masaż jest bardzo pomocny. Jeśli kwas trafi do naczynia, skuteczność masażu w dużej mierze zależy od ilości preparatu, który znajduje się w tętnicy. Postępowaniem głównym z wyboru zawsze jest użycie hialuronidazy.  W tym przypadku trudno powiedzieć co było przyczyną martwicy, bo od razu podano enzym. Problem polegał na tym, że kosmetolożka nie wiedziała, ile go podać, czy robi to prawidłowo oraz jakie kroki oprócz masażu dodatkowo podjąć. Plusem było to, że od razu się zorientowała, co się dzieje, i podjęła pierwsze kroki, które miały pomóc pacjentce. 

Postępowanie pozabiegowe

Zabieg powiększania ust był wykonywany w godzinach porannych, do mnie pacjentka dotarła o godzinie 22.30, ponieważ dopiero o tej porze wróciłem do Warszawy. 

Skóra wówczas wyglądała bardzo źle, bo osoba podajająca hialuronidazę nie wiedziała, jakie dawki stosować.
W rezultacie wstrzykiwała jej za mało. Pacjentka nie narzekała przez cały dzień na jakiś wyjątkowy ból. Rozpocząłem procedurę leczenia. Ponieważ to pierwszy przypadek z postępującą martwicą ust, z jaką miałem do czynienia, korzystałem z pomocy dr Agnieszki Bliżanowskiej. To niezwykle doświadczona dermatolożka, którą uważam za niezwykle mądrą mentorkę. Od lat pomaga mi poszerzać wiedzę i dzieli się niezwykle bogatym doświadczeniem.
Doktor Bliżanowska kontrolowała, czy cała procedura przebiega prawidłowo. Wdrożyłem podawanie leków przyspieszających ukrwienie, dołączyłem antybiotyk i lek sterydowy w iniekcji. Hialuronidaza była stosowana przez kolejne trzy dni. Dodatkowo do leczenia tego obszaru włączyłem osocze bogatopłytkowe, które było podawane codziennie, również przez trzy dni. Warto zwrócić uwagę, że koszt leczenia powikłania jest bardzo wysoki w porównaniu z zabiegiem modelowania ust. W tym przypadku pacjent musi spędzić sporo czasu w klinice, a podanie preparatów jest bolesne, raczej nie znieczulamy w przypadku takich powikłań. Ponieważ martwica zaczęła się w tętnicy wargowej górnej i kierowała się w kierunku nosa, podawałem zarówno hialuronidazę, jak i osocze bogatopłytkowe w bardzo dużych ilościach nie tylko w okolicę górnej wargi, lecz także na połowę twarzy.