Cała prawda o przenikaniu składników aktywnych przez skórę

Zapora dla przenikania składników aktywnych

Najważniejsza rola naskórka? Oczywiście – ochronna! Jako najbardziej zewnętrzna powłoka oddziela nasz organizm od środowiska zewnętrznego. Na samym jego „wierzchu”, na pierwszej linii frontu, znajduje się warstwa rogowa (stratum corneum), w całości zbudowana z martwych komórek (korneocytów). To ona, chociaż najcieńsza (w zależności od miejsca ma zaledwie od kilku do kilkunastu warstw komórek, a jej grubość nie przekracza 20 qm), jest główną tarczą ochrony przed wnikaniem szkodliwych czynników z zewnątrz, ale także „zaporą” przed nadmierną ucieczką wody z głębszych warstw skóry. Problem polega jednak na tym, że naskórek nie prowadzi selekcji składników, po prostu nie wie, które związki są dobre, a które mogą skórze zaszkodzić. Na wszelki wypadek obiera więc strategię: „nie wpuszczam nikogo”, no może z małymi wyjątkami…

Najlepsza droga dla składników aktywnych

Skoro, z nielicznymi wyjątkami, warstwa rogowa nie chce wpuszczać substancji z zewnątrz , to jak składniki aktywne mają przeniknąć w głąb skóry? Aby rozwiązać tę zagadkę, warto najpierw przyjrzeć się jej budowie. Strukturę stratum corneum często porównuje się do muru (cegły + cement), w którym komórki – korneocyty (cegły) otoczone są bogatą w lipidy (tłuszcze) substancją wypełniającą przestrzenie między komórkami – to tzw. macierz międzykomórkowa (cement).  Badania pokazują, że „zwykłe”, niczym nie wspomagane wnikanie substancji przez nienaruszoną (nieuszkodzoną) warstwę rogową (czyli dokładnie to co ma miejsce po nałożeniu kremu), odbywa się głównie drogą przez „cement”. Droga przezkomórkowa jest niezwykle rzadko wybierana, bo za dużo w niej zmian – to trochę jakby substancja aktywna brała udział w triatlonie – bieg, pływanie, rower, bieg, pływanie itd.  Podobnie rzadko uczęszczana jest droga przez przydatki skóry (mieszki włosowe, ujścia gruczołów łojowych i potowych), gdyż ich powierzchnia to zaledwie ok. 2% powierzchni skóry, czyli pójście na tzw. skróty tu nie działa

Przenikanie substancji aktywnych – to nie takie proste

Bez wspomagania substancje kosmetyczne mają bardzo ograniczone możliwości przedostania się przez warstwę rogową, a nawet wniknięcia do niej. Część z tych nakładanych na skórę składników, w ogóle nie przenika! Nie mogą więc być aktywne biologiczne! Nielicznymi wyjątkami są: bardzo małe cząsteczki rozpuszczalne w wodzie jak np. gliceryna lub też składniki tłuszczowe podobne do tych, które naturalnie znajdują się w naskórku. Bo jak mówi stara chemiczna zasada: podobne lubi podobne. Dlatego w pielęgnacji bardzo dobrze sprawdzają się m.in.

• ceramidy,
• sterole, fitosterole,
• fosfolipidy,
• kwasy omega-3, 6, 9,
• tokoferole
• retinoidy itp.

Nie jesteśmy jednak w stanie z zewnątrz dostarczyć wszelkich składników o dużych cząsteczkach (powyżej 3kDa) jak np. wielkocząsteczkowych kwas hialuronowy, kolagen, hydrolizaty protein itp. One dają efekt pielęgnacyjny, ale „działają” na skórę z zewnątrz. Do uzyskania większej aktywności kremu, aktywności biologicznej, konieczne jest stosowanie metod wspomagających.