W kosmetologii wykorzystuje się je już od ponad 30 lat. Czy naprawdę działają stymulująco na procesy naprawcze skóry?

mgr Agnieszka Mienik o peptydach?
kosmetolog, wykładowca akademicki, właścicielka Kliniki Bezpieczna Kosmetyka
Czym są peptydy?
Peptydy są bioaktywnymi białkami o krótkich łańcuchach, zbudowanymi maksymalnie ze 100 aminokwasów połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi. Powstają podczas reakcji zwanej kondensacją. Jeżeli mamy do czynienia z peptydem składającym się z dwóch reszt aminokwasowych – mamy dipeptyd, z trzech – tripeptyd. Generalnie do dziesięciu reszt aminokwasowych mamy oligopeptydy, więcej niż dziesięć – polipeptydy, ale powyżej 100 – to są już białka. Właściwości peptydów uzależnione są właśnie od ustawienia sekwencji aminokwasów, które peptyd zawiera w swojej budowie. Wyróżniamy wiele rodzajów peptydów różniących się między sobą rodzajem, ilością i kolejnością ułożonych aminokwasów tworzących łańcuch peptydowy. Właśnie w związku tymi właściwościami peptydy mogą pełnić w preparatach różne funkcje. Z tym związana jest również ich przenikalność przez naskórek.
Jaka jest rola peptydów w preparatach kosmetycznych?
Zbierając informacje na ich temat natrafiłam na ciekawe porównanie funkcji, jaką peptydy pełnią w skórze: “działanie peptydów można porównać do pracy posłańców, każdy peptyd w zależności od rodzaju i sekwencji aminokwasów niesie w sobie określoną wiadomość dla komórek skóry i w ten sposób wpływa na jej funkcjonowanie” I chociaż tekst jest sprzed wielu lat, dokładnie opisuje rolę peptydów w skórze. Za ich selektywne działanie odpowiadają tzw. sekwencje sygnałowe znajdujące się na końcach cząsteczek, mające powinowactwo do konkretnego receptora znajdującego się na docelowej komórce. Dzięki takiej budowie nawet bardzo mała dawka składnika dostarczona dokładnie w miejsce przeznaczenia spełni swoje zadanie. Pamiętajmy, że wszystkie procesy zachodzące w organizmach żywych, aby prawidłowo przebiegały, potrzebują obecności specyficznych substancji modulujących. I to właśnie peptydy należą do substancji aktywujących naturalne mechanizmy obronne naszej skóry. Niestety wraz z wiekiem spada w naszym organizmie ilość peptydów, co powoduje spowolnienie regeneracji i procesów naprawczych komórek. I tu z pomocą śpieszy nam nowoczesna kosmetologia z kosmetykami i zabiegami peptydowymi.
Działanie peptydów
- Dzięki swoim specyficznym właściwościom mogą one pobudzać reakcje wewnątrzkomórkowe wpływając na fibroblasty, które działając na struktury podporowe, kolagen, elastynę, lamininę i integrynę i inne, finalnie odpowiadają za jędrność, sprężystość i gęstość skóry, odmładzając ją w widoczny sposób.
- Hamują działanie enzymów starzeniowych takich jak metaloproteinazy.
- Regulują procesy odpowiedzialne za tworzenie się plam starczych (melanogeneza).
- Posiadają udowodnione działanie uszczelniające ściany naczyń krwionośnych.
- Cechuje je również działanie antyoksydacyjne, ponieważ mają one zdolność chelatowania jonów metali przejściowych oraz minimalizują ilość powstających nadreaktywnych rodników (np. rodników wodorotlenowych). Ze względu na te dobroczynne działania peptydy są stosowane głównie do zabiegów i kosmetyków mających za cel odmłodzić i zregenerować skórę. Peptydy są jednak składnikami bardzo wymagającymi. Ze względu na ich właściwości fizykochemiczne – są rozpuszczalne w wodzie, mają niską trwałość i są dość drogie, wymagają odpowiednich modyfikacji, aby mogły spełniać swoje zadania w tworzonych preparatach. Niemniej należą one do jednych z najskuteczniejszych składników aktywnych współczesnej kosmetologii.
Jakie działanie mają kuracje peptydowe?
- Przeciwstarzeniowe – Acetyl Decapeptide-3, Oligopeptide-24, Tripeptide-6;
- redukujące przebarwienia- – Oligopeptide-34, Pentapeptide-13;
- hamujące wypadanie włosów – Oligopeptide 24, Acetyl Decapeptide 3;
- działanie antycellulitowe – rh-Oligopeptide-2.
Czym charakteryzują się peptydy stosowane w kosmetologii?
Na rynku beauty jest obecnie ok 300-350 peptydów biomimetycznych. Inne są w fazie badań lub rejestracji. Wyniki te pokazują, że rynek peptydów cały czas się rozwija i coraz więcej produktów będzie w swoim składzie zawierało te wspaniałe składniki. Peptydy biomimetyczne stosowane w kosmetologii:
- Inhibitory neurotransmiterów – mają działanie rozkurczające poprzez blokowanie przepływu impulsów powodujących skurcz mięśni, hamując wydzielanie neuroprzekaźników (acetylocholiny). Efektem takiego działania jest hamowanie powstawania zmarszczek mimicznych. Peptydy te często nazywane są“bezinwazyjnym botoksem” lub “botox-like”. Przykłady: Pentapeptyd-18, Acetyl hexapeptide-8, Acetyl hexapeptide-3, Acetyl-oktapeptyd-1. Na szczególną uwagę zasługuje Dipeptide diaminobutylamide benzylamide diacetate – Syn-Ake, to syntetyczny trójpeptyd naśladujący działaniem peptyd znajdujący się w jadzie żmii Tropidolaemus waglerii. W przypadku neuropeptydów aby preparat był skuteczny bardzo ważne jest ich stężenie użyte w kosmetyku.
- Peptydy transportujące – odpowiadają za transport substancji koniecznych do przebiegu prawidłowych procesów metabolicznych. Wspomagają też syntezę białek podporowych oraz działają antyoksydacyjnie poprzez tworzenie kompleksów z jonami miedzi. Jony miedzi są bardzo ważne, ponieważ dostarczone do głębszych warstw skóry stymulują procesy enzymatyczne i naprawcze, a także wspomagają gojenie mikrourazów i stanów zapalnych. Peptydy transportujące potrafią wniknąć do głębszych warstw skóry przenosząc przy okazji inne substancje aktywne. Przykładami są: Copper tripeptide-1 – stymuluje procesy regeneracyjne inaprawcze, działa przeciwzapalnie; Copper lysinate/prolinate – kompleks na bazie jonów miedzi i aminokwasów – proliny i lizyny, posiada silne, wykazuje działanie anti aging; Palmityol tetrapeptide-7 – redukuje pigment odpowiedzialny za sine zabarwienie i obwódki pod oczami, zmniejsza podrażnienia; Tetrapeptide-3 – zwiększa elastyczność, wygładza i drenuje płyny zbierające się w okolicach oczu.
- Peptydy sygnałowe – przyspieszają wzrost fibroblastów, odpowiedzialne są za syntezę włókien kolagenowych, efektem ich działania jest redukcja zmarszczek, wygładzenie i ujędrnienie skóry. Przykłady: Hexapeptide-10 – uzyskiwany jest syntetycznie podczas fermentacji drożdży. Stymuluje powstawanie czynników wzrostu, ujędrnia i odmładza skórę.
Peptydy najczęściej stosowane w kosmetologii i medycynie estetycznej:
- Matrixyl – pierwszy peptyd biomimetyczny stosowany w kosmetologii, ma bardzo silne działanie odmładzające poprzez stymulację fibroblastów. Obecnie ulepszony używany pod nazwą Matrixyl 3000.
- Acetyl tetrapeptyd-5 – stosowany do kosmetyków na okolicę oka, stymuluje fibroblasty i uszczelnia naczynia krwionośne.
- SNAP-8 – oktapeptyd składający się z 8 aminokwasów – redukuje głębokość zmarszczek spowodowanych skurczem mięśni mimicznych twarzy – działanie “botox like”
- Glutation – tripeptyd składający się z trzech aminokwasów (L-cysteiny, kwasu glutaminowego i glicyny), często używany składnik kremów pielęgnacyjnych do skóry dojrzałej i starzejącej się. Ma działanie antyoksydacyjne, często w kremach łączony z witaminami C i E.
- Karnozyna – dipeptyd działający regeneracyjnie (przyspiesza gojenie ran, wzmaga angiogenezę), antyoksydant chelatujący jony metali, chroni lipidy przed utlenianiem.
- Argirelina – heksapeptyd najczęściej stosowany w medycynie estetycznej w preparatach do mezoterapii igłowej. Działa jako inhibitor acetylocholiny. Działanie “botox-like” polega na relaksacji napięcia mięśni mimicznych skóry twarzy, co redukuje zmarszczki i zapobiega powstawaniu nowych zmarszczek ekspresyjnych.
- Matrykiny – jest to grupa specyficznych niskocząsteczkowych peptydów wywodzących się z białek macierzy pozakomórkowej. Przenikanie peptydów do skóry Ponieważ są one cząstkami hydrofilowymi, a pojedyncze cząstki osiągają wielkość do 3000 Da, nie mają możliwości pokonania warstwy rogowej. Dlatego nauka sięgnęła po skuteczne metody pozwalające przetransportować cząsteczki peptydu w głąb naszej skóry. Przez naskórek mogą przenikać tylko dii tripeptydy (badania na Wydziale Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod kierownictwem prof. Izabeli Nowak). Większe cząstki, aby przeniknęły zamykane są w nośnikach np. w liposomach. Zastosowanie tzw. peptydów inteligentnych (IQ peptyd), gdzie do peptydu został dołączony łańcuch kwasu tłuszczowego. Wówczas grupa kwasowa ułatwia przechodzenie takiego kompleksu przez naskórek i dotarcie do skóry właściwej – miejsca, gdzie peptyd wywołuje swoją aktywność biologiczną. Metody fizykalne to jonoforeza, sonoforeza, elektroporacja. Najskuteczniejszą metodą dostarczenia peptydu w głąb skóry jest mezoterapia. Można je też suplementować.
Bibliografia: 1. “Mali posłańcy” Kobieta-Gazeta.pl Barbara Kwiatkowska 05.10.2008; 2. https://pkik24.pl/
Jak stosować peptydy, aby skutecznie odmładzały?
Z wiekiem ilość naturalnych peptydów w skórze maleje, dlatego zastąpienie ich syntetycznymi daje naprawdę spektakularne efekty…
Mgr Claudia Musiał o tym, czy biotyna naprawdę działa na skórę, włosy i paznokcie. Doktorantka…
O szyję należy dbać podobnie jak o twarz, a nawet bardziej, ponieważ starzeje się szybciej.…