Znieczulenie powoduje zahamowanie przewodzenia impulsów nerwowych, dzięki czemu podczas zabiegu pacjent nie odczuwa bólu. Czasem, aby było skuteczne, niezbędne jest zastosowanie pełnej narkozy, czyli uśpienie pacjenta na czas operacji. Jednak w przypadku większości zabiegów estetycznych wystarczy zastosowanie mniej inwazyjnego rozwiązania, dzięki któremu pacjent pozostaje przytomny, ale nie odczuwa bólu.
lek. Piotr Jędrzejak o znieczuleniach w medycynie estetycznej
Kierach Medical Clinic
Rodzaje znieczulenia wykorzystywane są w medycynie estetycznej
Znieczulenie miejscowe
Znieczulenie miejscowe (regionalne) działa wyłącznie w obrębie tkanek, do których zostały podane anestetyki. Na znieczulonym obszarze, na skutek odwracalnego zahamowania czynności rdzeniowych i obwodowych, dochodzi do utraty czucia termicznego, mechanicznego i biochemicznego. Co najważniejsze, znieczulenie miejscowe zaczyna działać bardzo szybko po podaniu, a jego efekty utrzymują się wystarczająco długo, aby przeprowadzić wszystkie etapy zabiegu estetycznego.
W znieczuleniu miejscowym wykorzystuje się przede wszystkim artykainę, substancję czynną blokującą przewodzenie impulsów nerwowych. Artykaina jest wstrzykiwana w postaci roztworu w miejsce, które chcemy znieczulić. Występuje najczęściej w połączeniu z epinefryną, która z kolei obkurcza naczynia krwionośne. Ogranicza to przenikanie substancji znieczulającej do krwioobiegu, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko powstania siniaków w miejscu nakłucia.
Znieczulenie powierzchniowe
Polega na nałożeniu na powierzchnię skóry kremu, żelu, maści lub sprayu o właściwościach znieczulających. Najczęściej jest to preparat zawierający lidokainę i prylokainę lub tetrokainę. Substancje te mają to do siebie, że zaczynają działać szybko i charakteryzują się pośrednim czasem utrzymywania efektu znieczulenia. W tym czasie pacjent nie odczuwa bólu w skórze, choć nadal może czuć ucisk i dotyk. Znieczulenie powierzchniowe wykorzystuje się m.in. do znieczulania skóry i błony śluzowej.
Znieczulenie w formie roztworu Kleina
Roztwór Kleina stosowany jest w medycynie estetycznej przede wszystkim podczas zabiegów liposukcji i lipotransferu. Jego podanie powoduje znieczulenie tkanki podskórnej, co prowadzi do obkurczenia naczyń krwionośnych i nawodnienia tkanki tłuszczowej. Dzięki temu odsysanie tłuszczu staje się łatwiejsze i można pobrać więcej tkanki tłuszczowej, w dodatku przez cieńsze kaniule. W konsekwencji uszkodzenia aparatu „zawieszonego” skóry są o wiele mniejsze. Poza tym zastosowanie roztworu Kleina pozwala na przeprowadzanie zabiegów przy zachowaniu pełnej świadomości pacjenta, czyli bez konieczności stosowania narkozy. Znieczulenie w formie roztworu Kleina polega na podaniu pacjentowi dożylnie płynu fizjologicznego ze środkiem znieczulającym – lidokainą, adrenaliną oraz wodorowęglanem sodu. Dzięki obecności adrenaliny w składzie krwawienie zostaje ograniczone, absorbcja lidokainy spowolniona, a jej działanie znieczulające przedłużone. Z kolei wodorowęglan sodu neutralizuje kwaśny odczyn lidokainy, co powoduje zmniejszenie uczucia pieczenia doświadczanego przez pacjenta podczas podawania roztworu oraz poprawę penetracji tkankowej lidokainy. Opcjonalnie do roztworu Kleina dodaje się triamcynolon krystaliczny.
Roztwór Kleina podaje się na drodze infuzji. Pacjentowi wstrzykuje się nawet kilka litów roztworu, co prowadzi do „rozpulchnienia tłuszczu”. Tak podane znieczulenie zaczyna działać po około 30 minutach. Skutkiem ubocznym podania tak dużej ilości płynu jest -charakterystyczny, obrzękowy wygląd skóry i tkanki podskórnej. Po zabiegu schodzące znieczulenie i wysięk podanego roztworu zabarwionego krwią mogą powodować dyskomfort pacjenta. W tym okresie należy często zmieniać opatrunki. Konieczne może się okazać założenie specjalnych drenów.
Znieczulenie nasiękowe (stomatologiczne)
Stosuje się je w zabiegach powiększania i modelowania ust. Polega na wyłączeniu zakończeń i włókien nerwowych. Ten rodzaj znieczulenia podaje się poprzez wstrzyknięcie substancji znieczulających (lidokaina lub prokaina) od wewnątrz jamy ustnej pod błonę śluzową. Znieczulenie zaczyna działać po około 5–7 minutach od wykonania iniekcji. W przypadku lidokainy znieczulenie utrzymuje się przez około 60 minut, a przy podaniu prokainy – 30 minut. W tym czasie pacjent nie odczuwa bólu w znieczulonym miejscu, choć może czuć lekkie odrętwienie tej okolicy. Znieczulenie sprawia, że zabieg powiększania lub modelowania ust jest bardzo komfortowy dla pacjentów, dla lekarza natomiast stanowi ono pewne utrudnienie. Wynika to z tego, że znieczulone usta przybierają nieco nienaturalny kształt i pozycję, przez co trudniej się je modeluje. Z tego względu, aby efekt końcowy był zgodny z oczekiwaniami pacjenta, zabieg wykonywany w znieczuleniu nasiękowym wymaga od lekarza doświadczenia.
Nie zapominajmy również, że samo podanie znieczulenia nasiękowego może się wiązać bólem, który w przypadku niektórych pacjentów może się okazać wyjątkowo nieprzyjemny.
Wskazania do podania znieczulenia
Znieczulenie w medycynie estetycznej stosuje się, aby zredukować ból u pacjentów, dzięki czemu zabiegi są bardziej komfortowe i mniej stresujące. Zyskuje na tym zarówno pacjent, który nie odczuwa niepotrzebnego bólu, jak i lekarz – w przypadku bezbolesnych zabiegów jest mniejsze prawdopodobieństwo, że pacjent niespodziewanie się poruszy lub wpadnie w panikę. Poza tym pacjenci chętniej wracają na bezbolesne zabiegi, przeprowadzane w komfortowych warunkach.
Powikłania po podaniu znieczulenia
Zastosowanie znieczulenia może się wiązać z wystąpieniem powikłań. Najczęściej wiążą się one z wystąpieniem reakcji alergicznych, wynikających z uczulenia pacjenta na substancję wchodzącą w skład preparatu znieczulającego. W skrajnych przypadkach może dojść do zablokowania drożności dróg oddechowych, zatrzymania akcji serca i zgonu. Dlatego tak ważne jest, aby przed planowanym zabiegiem zlecić pacjentowi wykonanie niezbędnych testów alergicznych.
W sytuacji pojawienia się reakcji alergicznej, w zależności od jej nasilenia, należy przerwać ekspozycję pacjenta na czynnik wyzwalający, podać adrenalinę, ułożyć pacjenta w pozycji leżącej z uniesionymi kończynami (z wyjątkiem przypadków, w których dominują objawy niedrożności dróg oddechowych). Przez cały czas powinno się utrzymywać kontakt słowny z pacjentem.
Innym rodzajem powikłań po podaniu znieczulenia jest reakcja toksyczna, która objawia się m.in. pobudzeniem psychoruchowym, drętwieniem języka, zaburzeniami widzenia, drgawkami i skurczami mięśni. W najgroźniejszych przypadkach może dojść do śpiączki.
Lidokaina, jedna z najpopularniejszych substancji znieczulających wykorzystywanych w medycynie estetycznej, może prowadzić do wystąpienia powikłań takich jak:
• senność;
• uczucie drętwienia rąk i okolic ust;
• niepokój, uczucie lęku lub euforia;
• zawroty głowy, szumy w uszach;
• drżenie mięśni;
• zaburzenia wzroku i słuchu;
• bradykardia;
• utrata przytomności;
• drgawki;
• śpiączka;
• zatrzymanie oddychania;
• depresja sercowo-naczyniowa.
Powikłania mogą także wystąpić po podaniu artykainy, prokainy, chloroprokainy, tetrakainy, benzokainy czy metabisulfitów, które wchodzą w skład preparatów zawierających adrenalinę.
Warto pamiętać, że znieczulenie miejscowe rzadko wiąże się z powikłaniami. Z kolei w przypadku znieczulenia nasiękowego może dojść do uszkodzenia nerwu, a w konsekwencji do długotrwałego zmniejszenia lub zwiększenia wrażliwości na stymulację, zaburzenia odczuwania bólu i dotyku lub całkowitej utraty czucia. Ponadto w miejscu podania znieczulenia może wystąpić ból, obrzęk, krwiak, a nawet ropień.
Działania niepożądane po podaniu znieczulenia
Znieczulenie podane w prawidłowy sposób i w odpowiedniej dawce rzadko powoduje działania niepożądane. Może się jednak zdarzyć, że zastosowany preparat wywoła dolegliwości takie jak zawroty głowy lub uczucie „pustki w głowie”, zaburzone odczuwanie smaku, niewyraźne widzenie czy dzwonienie w uszach. Może się również zdarzyć, że u pacjenta wystąpi -methemoglobinemia.
Poprawianie urody nie musi się wiązać z bólem. Z tego względu większość zabiegów medycyny estetycznej wykonuje się w znieczuleniu. W zależności od rodzaju zabiegu lekarz może zastosować znieczulenie miejscowe, powierzchniowe, nasiękowe lub w formie roztworu Kleina – po to, aby wizyta w gabinecie medycyny estetycznej była dla pacjenta bezbolesna, komfortowa i nie wywoływała niepotrzebnego stresu.
Znieczulenie nasiękowe – tumescencyjne – kiedy i jak warto je stosować?
To rodzaj znieczulenia miejscowego, w którym podskórnie podaje się duże ilości bardzo rozcieńczonego środka miejscowo znieczulającego. Dzięki dużym ilościom roztworu, uciska on otaczające tkanki, penetrując także do warstw głębiej położonych. Nazwa „znieczulenie tumescencyjne” pochodzi od łacińskiego słowa tumescere – puchnąć. W wyniku podania znieczulenia miejscowo, tkanka jest nabrzmiała, twarda i opuchnięta. To zapewnia bardzo dobry efekt znieczulający oraz obkurczający naczynia krwionośne.
Wysokie temperatury sprzyjają pojawianiu się na twarzy i ciele nieestetycznych obrzęków, więc wielu pacjentów pojawiających się u kosmetologów oraz lekarzy medycyny estetycznej się na nie …
Choroba ta rozwija się po zakończeniu okresu dojrzewania i dotyczy osób w tzw. okresie platohormonalnym (czyli po zakończeniu przemian hormonalnych okresu dojrzewania). Dr Kamila Stachura …