Trądzik różowaty jest przewlekłą chorobą skóry. Niestety w ostatnich latach obserwujemy intensywny wzrost zachorowań. To schorzenie staje się dużym wyzwaniem dla kosmetologów i dermatologów.
Dr n. med. Julia-Borzykh o trądziku różowatym
Dermatolog, kosmetolog, członek rady ekspertów DMK International
Trądzik różowaty – znane przyczyny
Choroba występuje częściej u osób o jasnej karnacji [1]. Obecnie nie ma jasnego i jednoznacznego zrozumienia patogenezy trądziku różowatego.
Według wielu autorów, w rozwoju choroby rolę odgrywają następujące czynniki patogenetyczne:
- mechanizmy naczyniowe,
- pasożytniczo-zakaźne,
- neuroimmunologiczne i immunologiczne.
Ustalenie związków przyczynowych pomiędzy chorobą a stylem życia jest ważnym krokiem w prowadzeniu pacjenta przez dermatologa lub kosmetologa. Istnieje wiele czynników, które wywołują trądzik różowaty. Te główne to:
- narażenie na działanie promieni słonecznych, skrajnych temperatur, wilgoci, silnych wiatrów;
- czynniki emocjonalne – gniew, stres;
- sauna, gorące kąpiele, praca w wysokich temperaturach;
- aktywność fizyczna;
- żywność – napoje alkoholowe i gorące, gorące i pikantne potrawy, nabiał, czekolada, cytrusy;
- miejscowe produkty do pielęgnacji skóry – lakiery do włosów, kosmetyki zawierające alkohol; aceton, substancje zapachowe, mydła;
- leki: amiodaron, sterydy stosowane miejscowo oraz duże dawki witamin B6 i B12 [2].
Trądzik różowaty – prawdopodobne przyczyny
- Istnieją przypuszczenia, że aktywacja składników układu kalikreina-kinina, które mogą zmieniać tonus naczyniowy i zwiększać przepuszczalność naczyń włosowatych, odgrywa rolę w patogenezie choroby. Uważa się, że układy nerwowo-naczyniowy i neuroimmunologiczny również odgrywają ważną rolę w rozwoju trądziku różowatego [3].
- Rola mikroskopijnych roztoczy Demodex folliculorum jest szeroko analizowana. Przypuszcza się, że ich obecność pogarsza obraz kliniczny choroby. Roztocza są czynnikiem chemicznym i mechanicznym, które przyczyniają się do rozwoju i utrzymania procesu chorobowego.
- Niektórzy autorzy wskazują na występowanie w trądziku różowatym zaburzeń immunologicznych, o czym świadczą podwyższone stężenia immunoglobulin A, M, G [4].
- Ostatnie badania duńskich naukowców łączą trądzik różowaty z najczęstszym typem pierwotnego guza mózgu u dorosłych, dlatego jeśli u pacjentów wystąpią objawy neurologiczne (bóle głowy, utrata pamięci, drgawki, utrata kontroli nad mięśniami, zaburzenia widzenia, dyzartria) może być wskazane skierowanie do odpowiednich specjalistów [5].
Trądzik różowaty – leczenie
Złożoność patogenezy decyduje o dużej liczbie metod leczenia trądziku różowatego. Leczenie trądziku różowatego nie jest zadaniem łatwym, mimo obfitości metod. Powinno być kompleksowe i zindywidualizowane. Ukierunkowane na zahamowanie stanu zapalnego, ustąpienie wykwitów oraz zapobieganie nawrotom i powikłaniom. Powinno być ono kompleksowe i zindywidualizowane.
Wśród najskuteczniejszych metod wyróżnia się:
Profesjonalne zabiegi kosmetyczne, które obejmują terapię enzymatyczną, peelingi (enzymatyczne, kwasowe, zasadowe).
Zabiegi kosmetyczne wzmacniające ściany naczyń krwionośnych i odbudowujące barierę naskórkową
- Jednym z kluczowych kierunków w leczeniu trądziku różowatego może być leczenie zaburzeń bariery skórnej. Otarcia, ekspozycja na słońce, mróz, czy działania niepożądane stosowanych leków inicjują zaostrzenie lub pogarszają przebieg choroby. W takich przypadkach jako “karetkę pogotowia” stosuje się specjalne zabiegi rehabilitacyjne. Protokoły tych zabiegów obejmują stosowanie łagodnych środków oczyszczających, peelingów powierzchownych na bazie kwasu mlekowego, enzymów, serum z beta-glukanami i witaminą C, żeli i kremów z aloesem, masłem shea, kwasem hialuronowym i aminokwasami.
Trądzik różowaty – pielęgnacja domowa
Właściwa pielęgnacja domowa nie tylko zapobiega, ale również zmniejsza nasilenie zmian chorobowych. Delikatne oczyszczanie skóry z trądzikiem różowatym jest absolutnie niezbędne. Podczas oczyszczania nie należy stosować peelingów, które mogą uszkadzać skórę. Zalecane są produkty o właściwościach przeciwzapalnych i regenerujących, takie jak kora dębu białego, ekstrakty z jukki, rozmarynu i tymianku, olejek z drzewa herbacianego, aloes i pantenol.
Kremy zawierające olej czosnkowy, niacynę, olej z kiełków pszenicy i kwas oleinowy stosowane są w celu wzmocnienia ścian naczyń krwionośnych, eliminacji skurczu, poprawy mikrokrążenia i utrzymania odporności skóry. Wskazane jest również stosowanie serum i kremów zawierających witaminę C, beta-glukany, które stymulują komórki Langerhansa, wzmacniają odporność skóry, działają przeciwzapalnie i przeciwutleniająco.
Trądzik różowaty – ochrona skóry przed słońcem
Ważne jest, aby wykształcić właściwy stosunek do opalania. Na odsłoniętą skórę należy zawsze nakładać krem z filtrem. Po dłuższym przebywaniu na słońcu należy stosować preparaty z witaminą C, wyciągiem z aloesu lub pantenolem. Tak więc zarówno specjaliści, jak i pacjenci powinni zdawać sobie sprawę, że obecnie istnieje szeroki arsenał leków i terapii na trądzik różowaty, które mogą być stosowane w celu osiągnięcia trwałych rezultatów klinicznych.
1. Marks R. Rosacea, flushing and perioral dermatitis. In: Textbook of dermatology, vol 3. 5th ed. Eds. R.Н. Champion, J.L. Burton, F.J.G. Ebling. Oxford: Blackwell 1992;1851 – 1863.
2. Van der Linden MM, van Rappard DC, Daams JG et al. Health-related quality of life in patients with cutaneous rosacea: a systematic review. Acta Derm Venereol 2015; 95:395–400.
3. Raznatovsky K.I., Aliev F.A., Materiały V Konferencji Naukowo-Praktycznej “Terapia społecznie istotnych chorób skórno-wenerycznych”. Nowe preparaty i środki w dermatologii i kosmetologii”. Moskwa, 2005; s. 94-5
4. Egeberg A., Hansen PR, Gislason GH, Thyssen JP. Association of rosacea with risk for glioma in a Danish nation- wide cohort study. JAMA Dermatology. Published online ahead of print January 27, 2016.
5. Cherkasova M. V., Sergeev Y. V., Lobanova E. V. et al. Stan układu hemostazy i parametry układu immunologicznego u pacjentów z trądzikiem różowatym // Vestn. dermatol. i venerol. – 1999. – Nr 6. – s. 28 – 30
