Bądź szczupła jak Francuzki – cała prawda o podjadaniu między posiłkami

Na ogół traktuje się „to coś” jako mini posiłek przegryzkę, przekąskę. Tak naprawdę, jeśli zliczymy kaloryczność tych „nic nieznaczących posiłków pod koniec dnia, może się okazać, że dostarczają one jedną trzecią, a często nawet połowę dziennego zapotrzebowania na energię. Tego typu „przekąski” pojawiają się w naszym jadłospisie wtedy, kiedy absolutnie nie zwracamy uwagi na to, że one właśnie zawładnęły naszymi trzewiami. Czyli, kiedy pracujemy przy komputerze, oglądamy telewizję, czytamy albo piszemy książkę, gotujemy obiad, przygotowujemy raport, rozmawiamy z koleżanką.

Nic nie jem, a tyję!

Dla wielu pacjentów, mówiących mi od progu: „Jak to możliwe: nic nie jem, a tyję!”, zaskakujący jest fakt: pod koniec dnia okazuje się, że spożywają nawet 16 posiłków. Tymczasem nie ma w tym nic dziwnego. Definicja posiłku to: „Cokolwiek wsadzamy do ust i dostarcza to organizmowi wartości energetycznej”. Z fizjologicznego punktu widzenia jeden mały cukierek jest traktowany jak posiłek. Listek mięty skubnięty, kiedy weszliśmy do kuchni – także. Pestka dyni zjedzona, bo akurat była w kieszeni – także. Świetnie by było, gdyby żołądek, do którego przypadkowo wpadł listek mięty, pomyślał: „Nie chce mi się uruchamiać całej procedury trawienia. Poczekam, aż wrzucą mi więcej. Wtedy dam sygnał do produkowania kwasów żołądkowych i enzymów trawiennych”. Ale organizm tak nie działa. Jeśli tylko coś znajdzie się w żołądku, jest traktowane jako posiłek – uruchamia się cały skomplikowany proces. Do następnego razu, który może być za 30 minut, godzinę lub dwie, a może za kilka minut. Ktoś, kto mówi mi, że w ciągu dnia praktycznie nic nie je, na ogół należy do tej grupy pacjentów, którzy jedzą kilkanaście posiłków w ciągu dnia.

Podjadanie a pięć posiłków dziennie

A gdzie w takim razie podziała się zasada: „Jedz regularnie pięć posiłków dziennie”? To mądra wytyczna, ale nie zawsze możliwa do wykonania. Wiadomo: zasada „dla wszystkich” jest zasadą „dla nikogo”. Można dobrze funkcjonować, jedząc trzy posiłki w ciągu dnia albo nawet 13. Ale zawsze należy pamiętać, że nasz organizm to z fizjologicznego punktu widzenia system „zerojedynkowy”: fizjologia, biochemia, chemia organiczna są bezlitośnie i bezwzględnie racjonalne. Jest jedzenie, jest energia, nie ma jedzenia, nie ma energii. Organizm nie komunikuje się ze sobą aż tak precyzyjnie na wysokim poziomie perswazji między poszczególnymi narządami. Oznacza to, że mózg z pewnością nie prowadzi z żołądkiem takiej, jak poniższa, konwersacji:

• Mózg: „Żołądek, sorry, ale wyłącz proszę na razie odczuwanie głodu, bo jestem teraz na ważnym spotkaniu i nie możesz burczeć. To trochę rozprasza. A tak przy okazji, dorzuć mi trochę glukozy, będzie mi się lepiej na złączach działało”.
•  Żołądek: „Mózg, przepraszam cię bardzo, ale ostatnio piłem tylko 4 kawy bez mleka i bez cukru. Wątroba mnie naciska, żeby dać jej energii, bo potrzebuje na neutralizację toksyn. Chłopie! Przecież nawet Salomon z pustego nie naleje!”
• Mózg: „Żołądek, proszę. Jak wygramy ten przetarg, jak adrenalina przestanie się pchać w żyły, to ci wyślę trochę leptyny. Potem ty powydzielasz więcej soków żołądkowych. Następnie będziemy to oblewać alkoholem, zjemy pizzę.  Albo dwie. Teraz wrzuć na luz lub włącz tryb oszczędnościowy i daj żyć…”
•  Żołądek: „OK, poczekam. Skoro w perspektywie jest pizza, to idę spać. Obudź mnie, jak będę musiał znów zwiększyć produkcję soków żołądkowych”.
  Świetnie by było, jakby się dogadali! Tyle kłopotów z głowy! Zero ssania żołądka po 15.00. Niestety, organizm tak nie działa.