Ortoreksja jest zaburzeniem odżywiania polegającym na nadmiernym kontrolowaniu jakości i ilości zdrowego jedzenia. Problem, który dotyczy szczególnie młodych kobiet, zdecydowanie przybrał na sile w ciągu kilku ostatnich lat.
Według National Association of Anorexia Nervosa and Associated Disorders, zaburzenia odżywiania dotykają co najmniej 9% populacji na całym świecie. Zdecydowana większość przypadków zaburzeń odżywiania występuje wśród młodych kobiet, choć schorzenia te mogą wystąpić w każdym wieku i u obu płci.
dr Karolina Gajda o ortoreksji
Absolwentka SGGW na Wydziale Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji oraz Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Klinika Dr Szczyt.
Ortoreksja – jakie są jej przyczyny?
- Należy wiedzieć, że zaburzenia odżywiania są trudne do zdiagnozowania i nigdy nie ma widocznego początku rozwoju choroby.
- Pierwsze objawy pojawiają się stopniowo, gdyż osoba chora nawet w sposób nieświadomy stara się je maskować. Najczęściej u jej podstaw leży zmiana trybu życia na prozdrowotny.
- W wielu badaniach wskazano, że czynnikiem ryzyka powstania zaburzeń odżywiania jest rozwój objawów ortoreksji.
- Co więcej, pojawia się wiele informacji o wspólnych cechach ortoreksji i innych zaburzeń odżywiania, głównie anoreksji i bulimii psychicznej.
- Czynnikami łączącymi te zaburzenia odżywiania jest orientacja na osiągnięcie zamierzonego celu, obsesyjne i rytualne skupienie na odżywianiu oraz dążenie do perfekcjonizmu i wyidealizowanego obrazu ciała.
- Rozpoznawanie pierwszych skłonności do zachowań ortorektycznych jest niezwykle istotne, aby zapobiec dalszemu rozwojowi pozostałych zaburzeń.
Czym tak naprawdę jest ortoreksja?
Mimo iż, ortoreksja nie stanowi samodzielnej jednostki chorobowej wg ICD-10, jak i DSM-5, to jej obraz kliniczny wskazuje na psychiczną naturę. Problem ortoreksji polega na patologicznej fiksacji spożywania wyłącznie zdrowej żywności, nadmiernym skupianiu się na kwestiach rodzaju, ilości, jakości czy sposobu przyrządzania posiłków w celu osiągnięcia dobrego zdrowia.
Jakie są konsekwencje ortoreksji?
Ta obsesyjna ostrożność, stosowanie bardziej rygorystycznych zasad dietetycznych, w konsekwencji mogą prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, a także zagrożenia izolacją społeczną. Osoby cierpiące na ortoreksję mogą mieć obniżony nastrój i przeżywać intensywną frustrację.
Do powikłań ortoreksji zaliczyć można, obok spadku masy ciała i niedożywienia także:
- osteopenię;
- bradykardię;
- hiponatremię;
- kwasicę metaboliczną;
- rozedmę podskórną;
- rozedmę śródpiersiową;
- odmę opłucnową;
- anemię;
- niedobory witaminy B12, białka i testosteronu.
W skrajnych przypadkach ortoreksja może prowadzić do śmierci pacjenta.
Metody leczenia ortoreksji
Zaburzenia odżywiania stanowią poważną chorobę o podłożu psychicznym. Wymaga ona interdyscyplinarnego podejścia do pacjenta. Najlepsze rokowania w leczeniu zaburzeń odżywiania daje kompleksowa terapia z uwzględnieniem farmakoterapii, indywidualnej terapii psychologicznej i psychoedukacji żywieniowej.
W ramach leczenia są stosowane następujące kroki:
- wyrównanie stanu somatycznego i normalizacja wagi (lekarz, dietetyk);
- farmakoterapia (psychiatria);
- wprowadzenie zdrowych wzorców odżywiania (psycholog, dietetyk);
- psychoterapia indywidualna i/lub rodzinna (psychoterapeuta).
Leczenie może się odbywać w warunkach ambulatoryjnych, jednak w przypadku znacznej utraty masy ciała pacjenta i niedożywienia zalecana jest hospitalizacja. W farmakoterapii stosuje się m.in. leki antydepresyjne, głównie inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, które pomagają ograniczyć ilość epizodów objadania oraz zachowań kompensacyjnych, leki hamujące ośrodek sytości. Istotą powodzenia jest czas rozpoczęcia procesu leczenia w pierwszej fazie choroby. Zdecydowanie mniejsze powodzenie w leczeniu jest wtedy, gdy zaburzenia odżywiania stają się chorobami przewlekłymi. Na uwagę zasługuje fakt, iż ortorektycy są bardziej otwarci i zaangażowani w leczenie ze względu na silną troskę o własne zdrowie.
Wiadomo, że deficyt nienasyconych kwasów tłuszczowych osłabia naturalną odporność skóry. W ten sposób objawia się licznymi zaburzeniami, począwszy od utraty nawilżenia i jędrności, poprzez nadmierne …
mgr Magdalena Najbar o teście MRT dietetyk z kliniki Triclinium Odchudzanie – czym jest test MRT? Test MRT (Mediator Release Test) pozwala wykryć stany nadwrażliwości …
