W medycynie estetycznej najczęściej używa się do tego toksyny botulinowej. Lekarze mają jednak do zaoferowania wiele innych metod usuwania tej przypadłości.
lek. Marta Walaszek o leczeniu nadpotliwości
lekarz medycyny estetycznej z Kliniki Pawlikowski
Jakie są rodzaje nadpotliwości?
Klinicznie rozróżniamy postać pierwotną i wtórną.
- Nadpotliwość pierwotna to przypadłość wrodzona, obustronna, niezwiązana z innymi chorobami współistniejącymi. Najczęściej ma postać ograniczoną i dotyczy pach, dłoni, stóp lub okolic twarzoczaszki. Uważa się, że wynika ze zwiększonej aktywności cholinergicznej ekrynowych gruczołów potowych.
- Nadpotliwość wtórna ma częściej postać uogólnioną i jest spowodowana współistnieniem innych chorób lub ubocznym działaniem przyjmowania niektórych leków.
Kiedy diagnozuje się nadpotliwość?
Za nadpotliwość uznaje się wydzielanie potu w ilości przekraczającej 800ml/dobę. Hiperhydrozę wtórną należy leczyć poprzez wyeliminowanie przyczyny.
Jak leczy się nadpotliwość pierwotną?
We współczesnym piśmiennictwie dostępnych jest wiele metod leczenia nadpotliwości pierwotnej. Są to preparaty do stosowania miejscowego, doustne przyjmowanie leków antycholinergicznych, iniekcje toksyny botulinowej, miejscowa terapia mikrofalowa, radiofrekwencja mikroigłowa, jonoforeza, laseroterapia oraz w ciężkich przypadkach zabiegi chirurgiczne.
Czy nadpotliwość może być groźna dla zdrowia?
Nadmierne wydzielanie potu może prowadzić do wystąpienia innej choroby lub zaostrzenia choroby współistniejącej, np. łuszczycy lub niewydolności nerek. Może sprzyjać pojawieniu się infekcji bakteryjnych, grzybiczych oraz zmian wypryskowych.
Diagnostyka nadpotliwości
Obecnie brak jest obiektywnych obserwacji dotyczących swoistości i czułości badania podmiotowego, przedmiotowego oraz testów, aby dokładnie zdiagnozować pierwotną nadpotliwość lub określić ilościowo jej nasilenie.
Kryteria diagnostyczne to:
- obserwacja miejscowego, zwiększonego wydzielania potu przez okres dłuższy niż 6 miesięcy;
- brak możliwości znalezienia przyczyny ogólnoustrojowej;
- spełnienie co najmniej dwóch z następujących: pocenie się obustronne i symetryczne, upośledzenie codziennych aktywności, występowanie przynajmniej raz w tygodniu, wiek poniżej 25 roku życia oraz dodatni wywiad rodzinny.
Możliwe przyczyny nadpotliwości
Zawsze należy przeprowadzić dokładny wywiad oraz wykluczyć możliwe wtórne przyczyny nadmiernej potliwości: przewlekłe infekcje (m.in. bolerioza, gruźlica), choroby nowotworowe, zaburzenia hormonalne (cukrzyca, nadczynność tarczycy, hipoglikemia), choroby układu oddechowego, zatrucia, obturacyjny bezdech senny, zaburzenia neurologiczne i psychiczne, choroby serca, nadużywanie alkoholu i innych używek, ciąża, menopauza, otyłość, przyjmowanie niektórych leków (m.in. opioidowych, antydepresyjnych, cholinergicznych, diabetyków, selektywnych modulatorów receptorów estrogenowych).
Leczenie miejscowe nadpotliwości
- Leczeniem z wyboru w postaci łagodnej i umiarkowanej nadpotliwości jest powierzchniowa aplikacja preparatów na receptę zawierających 20% chlorek glinu. Roztwór nakłada się przed snem, na obszary dotknięte problemem. Sole glinu wchodzą w interakcję z keratyną w kanałach potowych, powodując niedrożność ujść gruczołów oraz uszkodzenie komórek wydzielniczych. Produkt może powodować świąd i podrażnienie skóry, które można łagodzić miejscowymi preparatami z glikokortykosteroidami. Roztwór powinien być stosowany codziennie na noc aż do uzyskania pożądanego efektu, następnie wydłuża się odstępy między aplikacjami. Efekt redukujący nadpotliwość jest przejściowy, ponieważ produkcja potu powraca wraz z odnowieniem naskórka. Konieczne jest podtrzymujące stosowanie preparatu 1 lub 2 razy w tygodniu.
- W leczeniu nadpotliwości okolicy twarzy stosuje się preparaty zawierające 2% glikopirolan. Jest to miejscowy lek antycholinergiczny, który zmniejsza nadmierne pocenie poprzez wiązanie z receptorami muskarynowymi. Metoda ta jest skuteczna, rzadko powoduje podrażnienie skóry oraz może być stosowana 2 razy dziennie na skórę twarzy z pominięciem ust, oczu i nosa.
- Zastosowanie w leczeniu nadpotliwości dłoni i stóp ma 2-5% roztwór kwasu taninowego. Działa on na poziomie warstwy rogowej naskórka powodując denaturację keratyny, co prowadzi do powierzchownego zamknięcia ujść gruczołów potowych na kilka dni.
Zaletą tej metody jest łatwość użycia, dostępność oraz niski koszt. Wadą krótkotrwałość efektu, konieczność codziennego stosowania oraz niska siła działania.
Leczenie ogólne
Terapią uzupełniającą leczenie miejscowe jest doustne przyjmowanie leków przeciwcholinergicznych, takich jak:
- bromek metanteliny;
- glikopirolan
- oraz obecnie najczęściej stosowana oksybutynina.
Zastosowanie znajdują również leki ß-adrenolityczne, dodatkowo zmniejszające objawy związane z lękiem i fobią społeczną. Doustne leki antycholinergiczne są skuteczną terapią, lecz ich użycie wiąże się z licznymi działaniami niepożądanymi, takimi jak suchość w jamie ustnej, zaburzenia ostrości widzenia, zawroty głowy, trudności z oddawaniem moczu, tachykardia oraz zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego.
Podsumowanie
Nadpotliwość to schorzenie, które znacząco wpływa na wiele aspektów życia codziennego pacjentów. W leczeniu skupiamy się na poprawie jakości życia i funkcjonowania w społeczeństwie. Przed rozpoczęciem leczenia należy przeprowadzić wnikliwą diagnostykę. Wybór terapii zależy od etiologii, lokalizacji, ciężkości przebiegu, budżetu pacjenta, dostępności leczenia oraz wiedzy i doświadczenia operatora. Terapię należy zaczynać od metod jak najmniej inwazyjnych.
Dużo mówi się, że skóra z wiekiem traci swoją jakość, a więc, że wiotczeje i niej jest już tak jędrna. Znamy metody na jej zliftingowanie, …
Podczas lata wystawiona jest na szkodliwe działanie promieniowania UV, wysokich temperatur, słonej, morskiej wody oraz klimatyzacji. Pod wpływem tych czynników bardzo często po lecie staje …