Populacja stale się starzeje – w związku z czym zapotrzebowanie na opiekę w dziedzinie dermatologii geriatrycznej czy kosmetologii i trychologii gerontologicznej stale rośnie. Należy mieć na uwadze, że układ odpornościowy traci swoje zdolności wraz z upływem czasu, stąd też pacjenci/klienci seniorzy, są bardziej podatni na infekcje czy choroby związane z wiekiem. Co również istotne, proces gojenia się ran ulega znacznemu wydłużeniu u osób starszych.
dr n. med. Claudia Musiał o potrzebach starzejącej się skóry
Doktor nauk medycznych i nauk o zdrowiu w dyscyplinie nauki medyczne, kosmetolog o specjalności kosmetologia bioestetyczna, trycholog
Starzenie się skóry jest na ustach wszystkich – zarówno ekspertów branżowych, jak i szerokiego grona populacji. Jednak najczęściej powszechnie poruszanymi zagadnieniami są działanie przeciwstarzeniowe, tzw. anti-aging, czy zabiegi medycyny estetycznej – odmładzające, redukujące widoczność zmarszczek. Tutaj pojawia się pytanie – czy jest to jedyny właściwy kierunek? Dermatologia, trychologia i kosmetologia gerontologiczna to nowy kierunek rozwoju pielęgnacji skóry, a także działania związane z edukacją pacjentów i klientów dotyczącą holistycznego dbania o zdrowie.
Termin „kosmetologia i trychologia gerontologiczna” powstał na potrzeby książki „Kosmetologia i trychologia gerontologiczna. Ujęcie holistyczne, wydanej nakładem PZWL Wydawnictwa Lekarskiego w 2024 roku. Jednak zagadnienie dermatologii geriatrycznej jest powszechnie znane i stosowane na całym świecie – zajmują się nim klinicyści pochylający się nad klinicznym wpływem na procesy zachodzące w starzejącej się skórze z uwzględnieniem dermatoz związanych z wiekiem.
Kosmetologia gerontologiczna to nie tylko świadoma pielęgnacja skóry – to optymalizacja zdrowia przez cały okres życia człowieka, czego efektem jest spowolnienie procesu starzenia się skóry. Priorytetem tutaj okazuje się działanie prewencyjne dzięki zrozumieniu czynników ryzyka wpływających na przyspieszenie starzenia się skóry, jednostek chorobowych występujących w populacji geriatrycznej czy ustalenie programu pielęgnacyjnego/zabiegowego w odpowiedzi na
procesy zachodzące w skórze na poziomie komórkowym i molekularnym. Dlatego też podstawową wiedzą są cechy starzenia się skóry, które po raz pierwszy opublikowano w 2013 roku w czasopiśmie „Cell”, a kolejno w 2023 roku w artykule „Hallmarks of aging: An expanding universe”. Nieznajomość mechanizmów działania i procesów zachodzących w skórze w trakcie życia człowieka i dobranie odpowiedniej pielęgnacji czy planu zabiegowego – to zdecydowanie działanie na oślep. To zmiany na poziomie systemowym, molekularnym i komórkowym warunkują podjęte interwencje, by zatrzymać, spowolnić czy też nawet odwrócić procesy starzenia się skóry.
Wśród najważniejszych cech charakterystycznych starzenia wyróżnia się:
– zmiany epigenetyczne,
– ścieranie (skracanie) telomerów,
– niestabilność genomu,
– zaburzenia autofagii,
– zaburzenia funkcji mitochondriów,
– senescencja komórkowa,
– ograniczenie aktywności komórek macierzystych,
– niestabilność genomu,
– stan zapalny o charakterze przewlekłym,
– dysbiozę.
Każda z wyżej wymienionych cech w odniesieniu do procesu starzenia się skóry została opisana na łamach książki „Kosmetologia i trychologia gerontologiczna. Ujęcie holistyczne”. Mając na uwadze powyższe, możliwe jest dobranie odpowiedniej strategii terapeutycznej, np. z wykorzystaniem związków senolitycznych, antyoksydacyjnych lub wykazujących działanie ochronne wobec białek fizycznych (np. przez zastosowanie bakterioruberyn).
Slow aging
Kosmetologia gerontologiczna doskonale wpisuje się w nurt slow agingu. Czy da się odwrócić starzenie się skóry? Z pewnością da się je spowolnić, stosując odpowiednie praktyki. Trend slow agingu czy longevity wspiera długowieczność nie tylko skóry, lecz także całego organizmu człowieka. To kompleksowe, holistyczne spojrzenie na stan zdrowia. Jak wskazują badacze z Instytutu Biologii Starzenia im. Maxa Plancka, Cluster of Excellence for Aging Research CECAD w Kolonii w Niemczech oraz Instytutu Babraham w Cambridge, ograniczenia w diecie mogą skutkować zmianami epigenetycznymi na poziomie DNA. Co więcej, naukowcy wskazują, że dieta oparta na aminokwasach jest skuteczną interwencją ochrony zdrowia. Istotnie, mikrobiota jelitowa pełni ogromne znaczenie wobec procesu starzenia się. Badacze z Instytutu Maxa Plancka wykazali, że drobnoustroje jelitowe odgrywają ważną rolę w długowieczności. Dlatego też działanie mające na celu spowolnienie procesu starzenia skóry nie powinno ograniczać się wyłącznie do działania miejscowego – pamiętajmy, że skóra jest zwierciadłem kondycji naszego organizmu.
Czym jest nauka o długowieczności? To ciągłe odkrywanie możliwego odwrócenia procesu starzenia się i utrzymanie odpowiedniej wydajności jak najdłużej. Wraz z postępem technologii i prac badawczych jest to coraz bardziej możliwe. Przykład? Wspomniane uprzednio senoterapeutyki (senolityki, senomorfiki) czy działanie ukierunkowane wobec sirtuin, czyli enzymów długowieczności.
Dlatego też należy pamiętać, że skóra jest odzwierciedleniem zdrowia i kondycji. Działanie przeciwstarzeniowe czy też spowalniające proces starzenia się skóry to nie tylko odpowiednie interwencje nawilżające skórę, ochrona przeciwsłoneczna czy pobudzenie syntezy kolagenu i elastyny. To zaledwie promil możliwości, którymi obecnie dysponujemy. Właściwy styl życia, prawidłowo zbilansowana dieta, pielęgnacja i suplementacja bogata w odpowiednie związki przeciwutleniające czy senolityczne to podstawa slow agingu. Znając procesy komórkowe i molekularne, jesteśmy świadomi, w jakim kierunku powinny zmierzać działania pielęgnacyjne czy zabiegowe. Przykładem na to jest spowolnienie i ograniczenie aktywności komórek macierzystych skóry czy mieszków włosowych, co skutkuje przyspieszonym procesem starzenia się skóry, siwieniem czy przedwczesnym łysieniem starczym (Claudia Musiał, „Rola komórek macierzystych we współczesnej medycynie estetycznej i kosmetologii”, Warszawa 2023). W związku z powyższym, działania estetyczne powinny skupiać się na pobudzeniu ich odpowiedniej aktywności.
Pamiętajmy, że stale rośnie świadomość konsumentów, klientów i pacjentów dotycząca starzenia się, pielęgnacji czy dostępnych zabiegów. A branża estetyczna przeżywa obecnie renesans działań prewencyjnych. Dlatego też interwencje personalizowane, odpowiadające na potrzeby skóry z uwzględnieniem przyczyn źródłowych, to jedyny właściwy kierunek w oparciu o wiedzę naukową, którą jako specjaliści dysponujemy. A to, czego oczekują klienci i pacjenci, to przede wszystkim zdrowa i promienna skóra.
Długowieczność kształtuje przyszłość pielęgnacji skóry. Odejdźmy od określenia „przeciwdziałanie starzeniu się” – to proces fizjologiczny, nieunikniony, przecież wszyscy się starzejemy. Postawmy na optymalizację starzenia się, spowalniając ten proces, jak to tylko możliwe.
Jak odzyskać piękną skórę, włosy i ciało po wakacjach?
Po intensywnym okresie letnim, kiedy skóra narażona była na słońce, wiatr i inne czynniki zewnętrzne, nadszedł czas na zasłużoną regenerację i odnowę. Troska o ciało jest teraz nie tylko kwestią estetyczną, ale przede wszystkim zdrowotną. Te metody pielęgnacji oraz zabiegi są najskuteczniejsze i przywrócą skórze, włosom nawilżenie i młodzieńczą energię…
Technologia redukująca podskórną tkankę tłuszczową z wykorzystaniem niskiej temperatury, czyli kriolipoliza, to bezpieczny i skuteczny…
Spektakularne efekty liftingu i odmłodzenia, jakie dają nici PDO, sprawiły, że zabiegi tego typu zyskują…
