Jakie są najczęstsze powikłania po podaniu toksyny botulinowej wokół oczu?

Opadnięcie brwi

– Jest spowodowane nadmiernym rozluźnieniem mięśnia czołowego, co w efekcie uniemożliwia uniesienia brwi oraz powoduje uczucie „ciężkiego czoła”.

– Najczęstszym problemem jest za duża dawka toksyny, podanie jej zbyt nisko lub w linii pośrodkowej czoła (np. przy zbyt wysokim ostrzyknięciu mięśnia podłużnego) oraz zła kwalifikacja do zabiegu.

– Pacjenci z nadmierną ruchomością czoła lub nadmiarem skóry powieki górnej często nieświadomie unoszą brwi, by utrzymać otwarcie oka. U nich po ostrzyknięciu BoNTA nastąpi naturalne obniżenie brwi i przymknięcie szpary powiek dające efekt „smutnego oka”.

– Żeby uniknąć ryzyka opadnięcia brwi, powinno się wykonywać iniekcje około 2–3 cm powyżej górnej granicy oczodołu lub 1,5–2 cm powyżej górnej linii brwi.

– W przypadku konieczności podania toksyny niżej należy ją podać powierzchownie.

– U pacjentów z widocznymi zmarszczkami poprzecznymi współistniejącymi ze zmarszczkami gładzizny warto ostrzyknąć obie okolice w tym samym czasie.

– Zaopatrzenie jedynie zmarszczek poprzecznych spowoduje wzmożone napięcie mięśni gładziny i obniżenie brwi.

– Powikłanie to dotyczy poniżej 5 proc. pacjentów i ustępuje samoistnie

Opadnięcie powieki górnej (ptoza)

– Jest stosunkowo rzadkim powikłaniem, które występuje około tygodnia od zabiegu i może utrzymywać się nawet do 6–8 tygodni.

– Częściej dotyczy pacjentów z wiotkością i nadmiarem skóry powieki górnej.

– Przyczyną tego powikłania jest migracja BoNT-A do mięśnia dźwigacza powieki górnej podczas podawania toksyny w linii środkowoźrenicznej.

– Żeby zminimalizować ryzyko, należy pilnować odległości minimum 1 cm powyżej górnego brzegu oczodołu.

– W przypadku wystąpienia ptozy warto skonsultować pacjenta okulistycznie.

– Leczenie polega na podawaniu kropli z nafazoliną, feniraminą lub apraklonidyną, które mają spowodować skurcz mięśnia Müllera unoszącego powiekę górną o mniej więcej 1–2 mm.

Wywinięcie powieki (ektropion)

– Suchość gałki ocznej (kseroftalmia) oraz podwójne widzenie (diplopia) – występują po podaniu toksyny blisko zewnętrznego kącika oka lub zbyt dużej dawki podanej w powiekę dolną.

– Leczenie jest objawowe i musi odbywać się pod kontrolą okulisty.

Przepuklina powieki dolnej

– Może pojawić się podczas podawania toksyny w okolicę powieki dolnej, szczególnie u osób z wyraźnymi poduszeczkami tłuszczowymi – u tych pacjentów nie należy wykonywać zabiegu.

Asymetria brwi oraz efekt Mefisto

– To częste powikłanie polegające na uniesieniu bocznych części brwi przy jednoczesnym unieruchomieniu części przyśrodkowych.

– Powodem jest niewystarczające podanie toksyny w boczne części mięśnia czołowego.

– Korekta jest nieskomplikowana i wymaga jedynie podania niewielkiej ilości toksyny w nadreaktywną część mięśnia.