DEPOZYT CZY ZIARNINIAK? Obrazowanie ultrasonograficzne (USG)

Autor Przemek
Obrazowanie ultrasonograficzne (USG)

Jak wynika z raportu American Society of Plastic Surgeons (ASPS)  za rok 2022  wypełniacze tkankowe zajmują drugie miejsce na liście najczęściej wykonywanych zabiegów małoinwazyjnych tuż za procedurami wykorzystującymi toksynę botulinową. W roku 2022 w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej wykonano ponad 4,8 miliona wypełnień za pomocą kwasu hialuronowego (HA) i 850 tys. wypełnień z użyciem innych preparatów niż HA. Liczba wykonywanych zabiegów stale wzrasta, w porównaniu z rokiem 2019 (przed pandemią Covid-19) odnotowano  70% wzrost [1]. 

dr hab. n. med. Robert Krzysztof Mlosek

dr hab.n.med Robert Krzysztof Mlosek o USG

lekarz, specjalista medycyny nuklearnej, lekarz medycyny estetycznej,  adiunkt – pracownik naukowy Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Jako jeden z pierwszych specjalistów w kraju i na świecie rozpoczął szkolenie lekarzy w  zakresie ultrasonograficznych badań skóry.

Powikłania po podaniu kwasu hialuronowego

Wraz ze wzrostem liczby wykonywanych procedur wzrasta również liczba powikłań. W przypadku stosowania wypełniaczy istotnym problemem jest powstawanie różnego typu guzków. Guzki mogą pojawiać się tuż po zabiegu lub mogą być powikłaniem odroczonym w czasie i wystąpić nawet kilka lat po jego wykonaniu. W przypadku guzków, nierówności , które pojawiają się krótko po zabiegu zazwyczaj mamy doczynienia z depozytami preparatu, który został nieprawidłowo zaimplementowany w tkankach. Dużo trudniejsze jest jednak diagnozowanie zmian pojawiających się z opóźnieniem. Wówczas mogą wystąpić  zarówno przetrwałe depozyty jak i ziarniniaki typu około ciała obcego. Kliniczne różnicowanie tych zmian  jest bardzo trudne. 

Metodą, która ma szansę wspomóc diagnozowanie guzków po wypełniaczach tkankowych jest ultrasonografia wysokich częstotliwości. Użyteczność ultrasonografii w tym zakresie została potwierdzona już w kilkunastu badaniach naukowych. Badanie ultrasonograficzne  jest  obecnie jedyną bezpieczną, rzetelną i nieinwazyjną metodą, która pozwala zajrzeć “ w głąb skóry” i tym samym ocenić różnego typu  guzki i inne powikłania. 

Jaki aparat USG jest najskuteczniejszy w diagnozowaniu ziarniaków?

Badanie ultrasonograficzne depozytów i ziarniaków możemy wykonać dwoma  typami aparatów ultrasonograficznych. Do tego celu możemy użyć aparatów klasycznych wraz ze zdobywającymi coraz większą popularność aparatami mobilnymi oraz aparatami dedykowanymi badaniom skóry. Ultrasonografy klasyczne i mobilne używane do badania guzków muszą być wyposażone w głowice liniowe o częstotliwościach od 15 MHz wzwyż.  Zastosowanie tego typu głowic pozwoli nam na zobrazowanie w obrębie twarzy skóry właściwej, tkanki podskórnej, powięzi mięśniowych, mięśni oraz zmian w nich się znajdujących. Natomiast aparaty dedykowane badaniom skóry pracują z głowicami mechanicznymi, jednoelementowymi, których częstotliwość jest zdecydowanie wyższa niż aparatów klasycznych i może wynosić nawet 100 Mhz. Należy jednak pamiętać, że im wyższa częstotliwość aparatu, tym uzyskujemy obraz o wyższej rozdzielczości, na którym możemy rozpoznać większą ilość szczegółów. Niestety, dzieje się to kosztem głębokości penetracji ultradźwięków i wówczas zobrazowanie głębszych warstw tkanki podskórnej czy powięzi mięśniowych i mięśni jest niemożliwe.  Aparaty dedykowane skórze pozwalają na bardzo dokładną i szczegółową ocenę naskórka skóry właściwej i górnej części tkanki podskórnej. Zlokalizowane w tych warstwach  depozyty czy ziarniniaki zobrazujemy z dużą  ilością szczegółów.

Początkowo rola ultrasonografii w przypadku guzków ograniczała się tylko do potwierdzania lub wykluczania ich obecności w tkance. Wraz z rozwojem aparatury możliwe stało się określenie cech charakterystycznych w obrazie USG dla  depozytu kwasu hialuronowego oraz ziarniniaków.

Jak wygląda kwas hialuronowy w badaniu USG?

Depozyty kwasu hialuronowego są stosunkowo łatwe do zidentyfikowania w badaniu ultrasonograficznym. Depozyt HA zazwyczaj jest widoczny na obrazie USG jako dobrze ograniczona owalna lub okrągła struktura. Granica między depozytem a otaczającą tkanką jest równa i dobrze widoczna. Depozyty HA uwidaczniają się jako zmiany bezechowe, czyli czarne na obrazie USG,  zlokalizowane  w tkance podskórnej. Ultrasonograficzny obraz depozytów po kwasie hialuronowym przedstawiono na rysunku 1.Wykorzystując oprogramowanie aparatu mamy możliwość zmierzenia wielkości depozytu, jak również głębokości  jego położenia  w tkance. Ultrasonograficzny obraz depozytów po kwasie  hialuronowym został opisany w literaturze przez kilkunastu badaczy  a wyniki ich badań są zgodne [2]. 

Zdecydowanie trudniejszą sztuką jest rozpoznawanie zmian ogniskowych, których obraz może odpowiadać ziarniniakom powstałym po wypełniaczach tkankowych. W literaturze znajdziemy niewielką ilość opracowań dotyczących tej tematyki [3]. Mimo niewielkiej ilości publikacji w tym zakresie wyniki badań wyraźnie pokazują, że ultrasonograficzny obraz ziarniaków jest niejednorodny. Są to zmiany o  nieregularnych, rozmazanych granicach, słabo odgraniczone od otaczających je tkanek. Ziarniaki są ponadto zmianami hipoechogenicznymi (ciemniejszymi) w stosunku do otaczającej tkanki a w ich wnętrzu zauważalne są nieregularne hiperechogeniczne ( jaśniejsze) punkty (rys.2). Diagnozowanie ziarniaków jest zdecydowanie trudniejsze niż oznaczanie na obrazach ultrasonograficznych depozytów kwasu hialuronowego, wymaga większych umiejętności i doświadczenia.

W przypadku ziarniaków należy pamiętać, że ultrasonografia pełni rolę metody pomocniczej i nie upoważnia nas do postawienia ostatecznego rozpoznania. Rozpoznanie możemy postawić dopiero po wykonaniu biopsji cienkoigłowej i badań histopatologicznych.

W oparciu o powyżej opisane cechy charakterystyczne dla depozytów kwasu hialuronowego i ziarniaków w obrazie ultrasonograficznym można wyznaczyć kryteria, które pozwalają je różnicować. Kryteriami tymi są: kształt, granica, odgraniczenie od tkanek sąsiadujących oraz echogeniczność (tab.1).

     

Tab.1 .Depozyt HA a ziarniniak w obrazie USG

Cecha / kryterium

DEPOZYT HA

ZIARNINIAK

 

 

 

kształt

okrągły lub owalny

zazwyczaj nieregularny

granica

równa, dobrze widoczna

nierówna, rozmyta

odgraniczenie

dobrze odgraniczony

słabo odgraniczony

echogeniczność

bezechowy

hipoechogeniczny

Podsumowując, z całą pewnością można stwierdzić, że ultrasonografia jest użyteczną metodą w diagnozowaniu guzków, które powstają po stosowaniu wypełniaczy tkankowych. Obraz ultrasonograficzny depozytów kwasu hialuronowego i ziarniaków posiada cechy specyficzne, które pozwalają na ich różnicowanie.

Mając na uwadze zalety ultrasonografii jako metody ma ona szansę wejść do codziennego użycia i zrewolucjonizować sposób monitorowania i oceny efektów zabiegów oraz powikłań w medycynie estetycznej.

 

Bibliografia   

  1.  https://www.plasticsurgery.org/documents/News/Statistics/2022/plastic-surgery-statistics-report-2022.pdf
  2. Schelke LW, Cassuto D, Velthuis P, Wortsman X. Nomenclature proposal for the sonographic description and reporting of soft tissue fillers. J Cosmet Dermatol. 2020 Feb;19(2):282-288.
  3. Mlosek  RK,  Skrzypek  E,  Skrzypek  DM,  Malinowska  S.  High-frequency  ultrasound-based  differentiation  between  nodular  der-mal  filler  deposits  and  foreign  body  granulomas.  Skin  Res  Technol. 2018;24(3):417-422.

Spis rycin:.

Rys.1. Ultrasonograficzny obraz depozytów po  kwasie hialuronowym.

Rys. 2. Ultrasonograficzny obraz  ziarniniaków po wypełniaczach tkankowych.

Alarmujące dane – ponad połowa młodych ludzi cierpi na depresję!

CBOS: Co czwarty Polak i ponad połowa młodych dorosłych wykazuje symptomy depresyjne. Szybki test przesiewowy można wykonać na iFightDepression.eu, stronie z programu najlepszych praktyk Komisji Europejskiej…

Niniejszy przekaz ma charakter niepromocyjny, nie zawiera elementów wartościujących, wykraczających poza obiektywną informację i ma wyłącznie na celu podniesienie świadomości społecznej i poczucia odpowiedzialności na temat zabiegów medycyny estetycznej.

POLECANE ARTYKUŁY

Serwis internetowy www.estetyczny-portal.pl przeznaczony jest dla profesjonalistów, osób posiadających wykształcenie w zakresie medycyny estetycznej oraz dla przedsiębiorców zainteresowanych produktami medycyny estetycznej w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przechodząc do serwisu www.estetyczny-portal.pl oświadczam, że Jestem świadoma/świadomy, że treści na stronie przeznaczone są wyłącznie dla profesjonalistów, oraz jestem osobą posiadającą wykształcenie w dziedzinie medycyny estetycznej tj.: lekarzem, pielęgniarką, położną, kosmetologiem, farmaceutą, felczerem, ratownikiem medycznym, lub jestem przedsiębiorcą zainteresowanym medycyną estetyczną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Strona korzysta z plików cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce. Polityka prywatności Akceptuję Polityka Prywatności

Polityka Prywatności