Według definicji suplement to „środek spożywczy którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będącym skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzanym do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie” (źródło: www.gov.pl)
Mgr Aleksandra Zackiewicz
dietetyk kliniczny z Kliniki Dr Szczyt
Suplementy diety możemy znaleźć pod różnymi postaciami: kapsułek, tabletek, drażetek, saszetek z proszkiem czy ampułek z płynem.
Suplementacja i zażywanie poszczególnych preparatów powinno być rozsądnie dobierane, najlepiej po konsultacji ze specjalistą – lekarzem czy dietetykiem.
W dzisiejszych czasach owe środki spożywcze możemy znaleźć nawet na półkach w sklepach spożywczych. Niestety zazwyczaj spożywane są z pobudek, bo ,,gdzieś usłyszeliśmy i pomogło”. Zachęceni przez reklamy, influencerów czy doświadczenia i opinie znajomych często nie dobieramy suplementacji pod nasze rzeczywiste potrzeby organizmu.
Uzależniona ona powinna być od przede wszystkim stanu zdrowia, preferencji modelu żywienia, wieku, płci, trybu życia, podejmowanej aktywności fizycznej i innych czynników.
Jak ocenić, czy należy brać suplementy?
Ogólny stan zdrowia może ocenić lekarz zlecając badania morfologii krwi i moczu przynajmniej 1-2 razy w roku.
Dzięki podstawowym badaniom można wykluczyć bądź potwierdzić powszechnie występujące wśród populacji choroby cywilizacyjnie tj. nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, cukrzyca typu 2, miażdżyca czy nowotwory.
Jeśli zostanie u nas zdiagnozowana choroba – suplementacja pełni istotną role wspomagającą proces leczenia i musi być ściśle związana z zaleceniami specjalisty.
Czy zdrowe osoby powinny brać suplementy?
Patrząc na zdrową osobę, która chciałaby stosować suplementację w celach profilaktycznych, biorąc pod uwagę nieraz niekorzystne czynniki (stres, stan zapalny, brak aktywności, przetworzona żywność etc.) wpływające bezpośrednio na organizm – zaleca się:
– spożywanie kwasów omega 3 w dawce ok 250mg/dziennie/ dla osoby dorosłej, które w przełożeniu na pożywienie stanowi 2 porcje w tygodniu tłustej ryby (np. łososia/makreli/sardynek) na wielkość dłoni ok 100-120g.
– Także niezależnie od pory roku, z uwagi na niską ekspozycję na słońce (przez dłuższe przebywanie w pomieszczeniach), stres (praca, codzienne obowiązki) czy spożywanie żywności przetworzonej lub poddawanej wysokiej obróbce termicznej (smażenie) – zaleca się spożywanie witaminy D3. Dawką referencyjną dla osoby dorosłej jest 2000 IU. Naturalnie witamina D3 występuje w największej ilości w tłustych rybach (np. węgorz 1200 IU /100g, śledź 800 IU /100g), żółtku jaja (54 IU /100g), serze żółtym (8-28 IU/100g) czy oleju z wątroby ryb dorszowatych (1g tranu 85 j.m./100g – oprócz tego że dostarcza drogocenne kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3 -EPA, DHA zawiera również witaminy rozpuszczalne w tłuszczach tj. witamina A oraz E).
– U osób preferujący wegański lub wegetariański model żywienia zaleca się dodatkową suplementację witaminy B12 – gdyż jest egzogenna – czyli organizm nie jest w stanie jej samej syntetyzować. Występuje przede wszystkim w produktach żywnościowych pochodzenia zwierzęcego tj. podroby, mięso, mleko i jego przetwory oraz w żółtkach jaj.
Witamina B12 odpowiada za wiele kluczowych funkcji w organizmie. Jej deficyt może skutkować m.in. anemią, osłabieniem mięsni oraz hipotonią mięśniową (drżenie mięśni, drgawki, zaburzenia równowagi), problemami ze strony układu pokarmowego: chudnięcie, utrata łaknienia, smaku, także zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób o podłożu neurologicznym tj. ataksja (trudność z płynnym i dokładnym wykonywaniem ruchów), parestezje (drętwienie i mrowienie w kończynach) czy zanik nerwu wzrokowego.
– Obiecujące badania na temat probiotyków potwierdzają dobroczynne oddziaływanie na organizm dzięki czemu zrzesza się coraz większa grupa osób interesujących się zdrowym odżywianiem. Bakterie probiotyczne które korzystnie wpływają na mikrobiotę jelitową – wspierają układ odpornościowy, zapobiegają zaparciom, chorobom układu moczowego.
Pomagają w trawieniu i wchłanianiu składników odżywczych. Oprócz tradycyjnej suplementacji w postaci kapsułki – naturalnym źródłem probiotyków są produkty żywnościowe fermentowane. Należą do nich m.in. kefir, maślanka, jogurt naturalny czy zsiadłe mleko jak i kiszonki np. kapusta kwaszona czy ogórki kwaszone.
Należy pamiętać, że w niektórych przypadkach wyżej wymienione produkty trzeba spożywać z ostrożnością i w konsultacji ze specjalistą – w ograniczonej ilości lub nawet całkowicie wykluczyć.
Na probiotyki w szczególności powinny uważać osoby z ciężkimi chorobami serca, nerek lub wątroby, nadwrażliwością i nietolerancjami pokarmowymi, w przewlekłych chorobach układu pokarmowego tj. wrzodziejące jelito grube czy zespół jelita drażliwego. Także w ostrym niedokrwieniu jelit, ostrym zapaleniu trzustki, osoby stosujące leki immunosupresyjne, w trakcie chemioterapii uszkadzającej szpik kostny, gdyż na co dzień pożyteczne bakterie mogą przyczynić się do niebezpiecznego zakażenia przez bardzo obniżoną odporność.
Podsumowanie
Pamiętaj o dostarczaniu witamin i minerałów przede wszystkim z odpowiednio zbilansowanej codziennej diety np. poprzez spożycie porcji warzyw lub owoców do każdego posiłku – które są źródłem także błonnika i antyoksydantów przeciwdziałając występowaniu chorób – a w następnej kolejności rozsądnie dobierać suplementację w zależności od potrzeb organizmu.
Na zdrowie!
Czy suplementy diety odchudzają?
Ze względu na rosnące oczekiwania społeczne oraz nasze własne poszukujemy nieustannie środków odchudzających. Poza lekami zarejestrowanymi w kierunku leczenia otyłości (analogi GLP-1, inhibitory lipaz z przewodu pokarmowego, leki działające na OUN) poszukujemy substancji, które mogłyby wpływać na ograniczenie łaknienia, przyspieszać spalanie tłuszczu i wspomagać odchudzanie…
dr hab. n. med. Magdalena Górska-Ponikowska Profesor Gdańskiego Uniwersytetu MedycznegoKierownik Katedry i Zakładu Chemii Medycznej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, twórczyni marki Skin Science. Mgr Claudia Musiał …
To zabieg pod oczy dla kobiet i mężczyzn: zredukuje obrzęki, cienie i zasinienia, spłyci zmarszczki mimiczne, odżywi, nawilży, ujędrni. Ukoi i zrewitalizuje zmęczoną skórę wokół …